Abdelkader Benali's paradijscolumn over de supermarktsaus van Bas

Afgelopen week overleed de oprichter van een Nederlands instituut dat mijn familie nauw aan het hart lag. Zonder dit instituut waren we nooit ingeburgerd geraakt. Het waren de supermarkten van Dirk van den Broek waar we ons hart aan verpanden.

De oprichter van de gelijknamige supermarkt werd in 1924 geboren als boerenzoon in Sloterdijk, Amsterdam. Op de bok ging langs de huizen om aan de deuren melk te verkopen. De concurrentie troefde hij af door klanten een extra scheutje melk te geven.

Van melkjongen tot miljonair

Nadat de Duitsers in de bezettingsjaren het straatventen hadden verboden opende hij een melkzaak aan het Mercatorplein. Na de oorlog introduceerde hij aan de Kinkerstraat het principe van de supermarkt. Van melkjongen tot miljonair!

In de jaren zeventig kocht Dirk de tien Rotterdamse vestigingen op van Bas van der Heijden en voegde ze toe aan zijn imperium maar de naam Bas van der Heijden werd gehandhaafd.

De deur naar Nederlandse welvaart

Er waren andere supermarkten natuurlijk, de Spar en de Westende en de Albert Heijn maar het was Bas die voor ons de deur opende naar Hollands welvaren.

Mijn klasgenoten gingen een keer per jaar naar de Efteling, wij gingen een keer per week naar Bas!

Op de koelafdeling waande we ons in Luilekkerland, mijn vader zei: 'Welkom in het paradijs, het is er wel wat fris'.

Nadat we volle melk hadden ingeslagen, kochten we karnemelk en na de karnemelk kwam de vla, en soms ook yoghurt, maar nog beter waren die mierzoete chocoladepuddings. Nederland heeft meer zuivelproducten dan kerkafsplitsingen.

Bij het rek met de soepen sloeg mijn vader het goedkoopste merk droge soep in. Om de een of andere reden smaakte die tien keer beter beter dan die van de A-merken. De conservenafdeling was ook heel vet. Wie eenmaal de geneugten van perziken op sterk water heeft geproefd wil nooit meer weg uit Nederland.

Pindakaasland

Voorlopig hoogtepunt was de afdeling met broodbeleg. Het Nederlandse ontbijt moest, afgaande op het ontstellende aanbod, wel uren duren. Er waren tien soorten verschillende jams, maar ook tien soorten verschillende chocoladepasta’s en dan had je ook nog het kokosbeleg en muesli’s en havermout en het ontzettend smerige Marmite. Maar dat kwam uit Engeland, dat verklaarde alles.

Wij gingen voor oer-Hollandse pindakaas. Pindakaas was het cement waarmee de verbrokkelde identiteit van onze familie werd ingemetseld. Pindakaas. Hoeveel pindakaas we ook kochten, het ging altijd op. We namen het mee naar Marokko. We smeerden onze oma ermee onder. Ze vond het lekker. We waren de kinderen uit Pindakaasland.

Mayonaise als klapstuk

En dan, dat allemaal in het karretje geplaatst, kwamen we bij het absolute klapstuk van het bezoek aan de productententoonstelling, dat ene product waar alle rijkdom en boterzachtheid en stil genot van de Nederlandse laagelandcultuur in zat.

Een pot mayonaise. De vetste.

Wat is Nederland zonder mayonaise? Of moet ik zeggen frietsaus? Het maakt niet uit. Friet van onze moeder met saus van Bas. Een beter huwelijk bestond er niet.

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, of volg het programma via Facebook en Twitter.