'Excuses kabinet terecht, maar oude Transgenderwet was ook stap vooruit'

Oude transgenderwet

'Natuurlijk horen normen over hoe een lichaam er uit moet zien niet thuis in een wet. En een wet moet mensen al helemaal nooit dwingen tot een operatie. De staat had beter moeten weten, en de staat had beter moeten doen.' Zo klonken zaterdag 27 november de publieke excuses van demissionair- minister Van Engelshoven (Emancipatie) voor de schade die Nederlandse transgender- en intersekse personen is aangebracht door de oude Transgenderwet.

Met deze wet uit 1985 werd het mogelijk gemaakt om je geslacht te veranderen in je geboorteakte. Tot 2014 moest je hiervoor echter ook gedwongen een fysieke transitie en sterilisatie ondergaan.

''De wet gaf de mogelijkheid voor mensen om hun geboorteakte aan te passen'', vertelt historicus Alex Bakker bij OVT. ''Tot dat moment was dat domweg niet mogelijk. Op dat moment was de wet een enorme stap vooruit. Zo werd het ook onthaald en gevierd. Achteraf zie je dat daar een fout is begaan, die de lichamelijke integriteit van mensen schond. Dat hield in dat je geslacht-aanpassende operaties moest ondergaan, zodat je geen kinderen kon verwekken of baren.''

Veranderende tijden

Dat de oude wet wordt gezien als een pesterij richting transpersonen, begrijpt Bakker wel. Maar, benadrukt hij, de wet moet worden gezien in de historische context. ''Toen dacht de hele samenleving in termen van: er zijn mannen óf vrouwen. Het idee van een tussengebied leefde überhaupt niet.''

De excuses van het kabinet noemt Bakker terecht. ''Men heeft in die jaren niet goed voorzien dat er een denkfout in de wet zat. Maar op dat moment was het wel een stap vooruit. Het is een heel goed voorbeeld van veranderende tijden.''