Waarom het eerste standbeeld van Tula (nog) niet welkom is op Curaçao
- Nieuws
- Waarom het eerste standbeeld van Tula (nog) niet welkom is op Curaçao
Het was als eerbetoon bedoeld, het beeld van Tula dat de kunstenares Toos Hagenaars in 1973 maakte. Een imposant bronzen beeld van dé leider van de grote slavenopstand op Curaçao. Het idee was dat het beeld als monument zou dienen op het eiland. Maar zo is het niet gegaan. Het beeld werd namelijk onderwerp van verhit debat en eindigde uiteindelijk in een opslagloods in Oost-Groningen, waar het nu nog steeds staat te verstoffen. In OVT vertellen Laurindo Andrea van het Nationaal Archief, en journalist Lodewijk Dros waarom het beeld met zoveel controverse gemoeid is.
Video niet beschikbaar
Tula
Vier jaar voor de kunstenares Toos Hogenaars begon aan haar standbeeld van Tula vond op Curaçao een volksopstand plaats naar aanleiding van een grote staking door de werknemers van de Shell-olieraffinaderij. De opstand ging gemoeid met een groeiend bewustzijn over het slavernijverleden, en in dat klimaat kwam het –toen nog door de Nederlanders weggemoffelde– verhaal van Tula weer bovendrijven.
"Je kreeg boeken, je kreeg gedichten, je kreeg toneelstukken erover", duidt Dros die het boek Tula, een beeld van de slavernij schreef over het verhaal achter het beeld. "Nou, bij een van die toneelstukken zat ook Toos Hagenaars, en werd helemaal gegrepen door die geschiedenis, en schaarde zich helemaal achter het sentiment van de opstanden en het verhaal van Tula." Verbaasd over dat er nog geen beeld van hem was, besloot ze er zelf een te maken.
Dan krijgen we wel een stukje achter de komma waar Rutte het over had
Naakt
Toen de kleien versie van het beeld eenmaal af was en via de media aan het publiek werd getoond, waren er echter twee punten die het controversieel maakte. Ten eerste was de kunstenares een witte, Nederlandse vrouw die tot dan toe pas een paar jaar op Curaçao woonde. Daarnaast werd Tula naakt afgebeeld.
"Zwarte mensen zijn altijd wel in de tijd van kolonialisme als exotisch, erotisch en primitief neergezet", legt Andrea uit. Volgens hem kan de naaktheid van het beeld snel in zo'n narratief worden geplaatst. "Dus voor de gemeenschap die al labels heeft meegekregen en daarin ook worstelt met de witte situatie op het eiland, was het heel raar om een witte vrouw te zien staan die een beeld maakt van een held – die men nog net is begonnen te gaan omhelzen – en dan ook nog naakt."
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
Impasse doorbreken
Op de vraag of er nog een kans is of het beeld – dat al behoorlijk lang in een opslagloods in Oost-Groningen staat – ooit op Curaçao te zien zal zijn, antwoorden beide gasten positief. Dros: "Ik denk dat er een goede kans is dat dat terugkomt omdat er heel veel dingen veranderd zijn. Het is ook een beeld wat op zich al een soort brons geworden ongemak en enthousiasme is. Het is een halve eeuw geschiedenis van hoe we met onze geschiedenis omgaan, met onze koloniale geschiedenis, met de erkenning daarvan, en met de onbeholpenheden."
Ook Andrea hoopt dat het beeld zijn weg naar Curaçao maakt, omdat het zou bijdragen aan het helingsproces, en een volgende stap in de herdenking zou betekenen. "Er is nog steeds frustratie tussen Nederland en de Antillen. En met Tula, en het standbeeld van Toos, kan die gevoeligheid weer naar bovenkomen, maar dan krijgen we wel een stukje achter de komma waar Rutte het over had. We praten hierdoor over het koloniale verleden. Ik ziet hier aan tafel vanwege ons koloniaal verleden. En dit is het niveau waar je naartoe moet gaan om de impasse te doorbreken."
Gerelateerd
