Geschiedenis
NOS

Geschiedenisverhalen over militaire opoffering door Paul Moeyes

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Geschiedenisverhalen over militaire opoffering door Paul Moeyes

Met het paasweekend voor de deur, besteedt Met het Oog op Morgen deze dagen extra aandacht aan het thema 'opoffering'. Gisteravond trapte auteur en historicus Paul Moeyes af en lichtte voorbeelden toe uit de militaire geschiedenis waarbij opoffering een rol heeft gespeeld.

Video niet beschikbaar

Moeyes is gespecialiseerd in de Eerste Wereldoorlog, maar het verhaal van opoffering begint al veel eerder. Moeyes maakt een sprong naar de oudheid: "Als het over offers hebt, dan is het vaak de voorhoede of de achterhoede die erbij betrokken is. We zijn 480 voor Christus, in het oude Griekenland. Een Perzisch invasieleger dat zó groot is dat het rivieren leegdrinkt, bedreigt het Griekse leger. Er zijn 300 Spartanen onder leiding van koning Leonidas, in een bergpas. Zij dekken de aftocht door hun leven te offeren. Alle 300 sneuvelen." Opvallend aan dit verhaal is dat de koning, de bevelhebber Leonidas, ook zijn leven offerde. "In de loop van de geschiedenis zijn bevelhebbers steeds meer naar achteren verdwenen."

Eerste Wereldoorlog

Terug naar meer recente geschiedenis deelt Moeyes een verhaal over de bloedigste dag uit de Eerste Wereldoorlog. "Dat was het voor de Engelsen, op de eerste van juli 1916. Het was de eerste dag van het offensief aan de Somme. Je moet je voorstellen, al die troepen moesten uit de loopgraven, het niemandsland in. Er waren beschietingen uitgevoerd, die waren al weken aan de gang. Door het hoofdkwartier was verzekerd dat de Duitse verdediging kapotgeschoten was. Maar in de loopgraven zelf wisten sommige sectoren dat dat niet waar was. De Duitse mitrailleurs stonden klaar. Toch moesten ze, en gingen ze, de ochtend van die eerste juli uit de loopgraven op pad."

Opoffering voor je kameraden

Een echt voorbeeld van zelfopoffering dan: "We gaan naar maart 1912." Een Britse expeditie was in een race onderweg naar de Zuidpool. Ze namen het op tegen de Noren, die de race wonnen. Op de terugweg hadden de Britten het zwaar. Van de vijf mannen was er al één gesneuveld door de kou. Een ander, Captain Lawrence Oates, moest door de anderen op een slee voortgetrokken worden. "Op een nacht heeft die besloten, dat hij zijn leven zou offeren in de hoop dat zijn kameraden het zouden redden. Die heeft de tent verlaten met de woorden: 'I'm going out now and I may be some time.' Z'n kameraden wisten wat hij deed, maar hebben hem niet tegen gehouden. Als Oates het niet gedaan had, dan hadden ze hem ongetwijfeld weer meegenomen, dat is de militaire code. Helaas heeft dit offer niets opgeleverd, want ook de andere drie hebben het basiskamp niet meer bereikt."

Abonneer je op onze wekelijkse nieuwsbrief!

Elke zaterdag het beste van NPO Radio 1 in jouw mailbox.

Meld je hier aan

Ster advertentie
Ster advertentie