Zij ontdekte radiopulsars, maar hij won de Nobelprijs.
- Nieuws
- Zij ontdekte radiopulsars, maar hij won de Nobelprijs.
In aanloop naar Internationale Vrouwendag bespreekt De Nieuws BV elke dag een vrouwelijke wetenschapper. Want zij krijgen vaak niet de credits die ze verdienen. Dit fenomeen noem je het 'Matilda-effect'. Vandaag zet sterrenkundige Emma van der Wateren de spotlight op Jocelyn Bell Burnell. De Britse astronoom ontdekte radiopulsars. Een ontdekking die zelfs een Nobelprijs wist te winnen, maar deze ging niet naar haar.
Video niet beschikbaar
De Britse astronoom Jocelyn Bell Burnell maakte de weg vrij voor een hoop nieuw onderzoek. Het is onderzoek waar Emma van der Wateren nog op voortborduurt. "Zij is in ons veld een heel belangrijk persoon", zegt ze over Burnell. Waarom is dat zo? "Zij heeft een hele belangrijke ontdekking gedaan en daarnaast heeft ze een grote impact gehad op de diversiteit in de wetenschap."
Om eerst in te zoomen op haar bijdrage aan de wetenschap: de vrouwelijke astronoom heeft radiopulsars ontdekt. "Het ontstaat wanneer een gewone ster implodeert. Wat er dan overblijft is een object wat nog steeds heel veel massa heeft (…) maar ook heel klein is", vertelt Van der Wateren. Deze combinatie zorgt voor radiogolven, en deze zijn zichtbaar. Je kan ze zien knipperen op een hele consistente manier. En doordat ze zo consistent zijn, kan bijvoorbeeld de relativiteitstheorie getest worden aan de radiopulsars.
Het Matilda-effect
In aanloop naar Internationale Vrouwendag zet De Nieuws BV elke dag een vrouwelijke wetenschapper in de spotlight. Want vrouwen in de academische wereld krijgen vaak niet de credits die ze wel verdiend hebben. Dit fenomeen noem je het 'Matilda-effect'.
Nobelprijs
Voor de wetenschap was dit een revolutionaire ontdekking. Er werd zelfs een Nobelprijs voor uitgereikt. Deze ging echter niet naar Burnell. "De Nobelprijs ging naar haar supervisor", zegt Van der Wateren. "Daar was op dat moment al behoorlijk veel kritiek over." Zelf bleef ze er echter altijd genuanceerd over. Haar supervisor was ook de verantwoordelijke voor het onderzoek maar zij deed de ontdekking. Het was een samenloop van omstandigheden waarbij ook het vrouw zijn een rol heeft gespeeld, zei ze er zelf over.
Burnell richtte de aandacht vooral op de uitvinding. Ze was blij dat deze in de schijnwerpers stond en nam het voor lief dat zij niet de eer kreeg. Hoewel ze zich bescheiden opstelde in deze situatie, heeft ze zich tijdens de rest van haar loopbaan vaker ingezet voor diversiteit. "Ik denk dat zij zeker door haar geschiedenis in de wetenschap geïnspireerd is geraakt om zich hard te maken voor diversiteit", zegt Van der Wateren.
Belang van diversiteit
Die diversiteit bleef voor Burnell niet alleen beperkt tot vrouwen. "Ze heeft ook in 2018 een prijs gewonnen waarbij ze het geld heeft gedoneerd aan een goed doel dat zich hard maakt om vluchtelingen te laten promoveren in de wetenschap", vertelt Van der Wateren.
Van der Wateren ziet haar collega-astronoom als voorbeeld. Zowel in haar ontdekkingen als de manier waarop ze zich uitspreekt voor diversiteit. Want dat is volgens Van der Wateren ontzettend belangrijk. En dan "niet alleen diversiteit op gender maar ook op bijvoorbeeld afkomst en economische achtergrond", legt ze uit. Verschillende achtergronden en meningen maakt het namelijk makkelijker om complexe problemen op te lossen. "Juist in de wetenschap is diversiteit zo belangrijk."
Gerelateerd
