De keizerin die meer gaf om haar haar dan om haar kinderen

Marcella: "Er zijn hele generaties met de films van Romy Schneider opgegroeid, daar hebben we van gesmuld, misschien zelfs een traantje bij weggepinkt en smachtend gekeken van 'oh wat mooi'. Ik vrees dat ik dat wel een beetje in een ander perspectief moet gaan zetten."

Volgens de suikerzoete films uit de tweede helft van de jaren '50, was keizerin Sisi een schat, een vrouw met een smaakvolle persoonlijkheid en bezat ze over charmes die men nog nooit had gezien. Maar, de werkelijkheid is dus niet even rooskleurig, het sprookjesachtige bestaan niet even magisch en de perfecte prinses niet zo vrolijk.

Sisi voor intimi

Keizer Franz Joseph I viel voor het ontwapenende, 16-jarige meisje genaamd Elisabeth Amalie Eugenie in Beieren, en trouwde haar. Zo werd Elisabeth keizerin. Bij intimi stond ze bekend als Sisi, de naam die wij nu allemaal gebruiken. Sisi was vrij opgevoed en kon niet wennen aan haar nieuwe leven aan het Weense hof, vertelt Marcella: "En dat botste."

Op weg naar haar bruidegom huilde ze de boel bij elkaar, vertelt Marcella: "Ze wist wat ze inleverde, haar vrije leven was voorbij, dacht ze. Terwijl ze eigenlijk haar hele leven deed wat ze zelf wilde."

Op reis zonder kinderen

Sisi zette bijvoorbeeld graag de bloemetjes buiten op reis en was niet veel bezig met haar kinderen. Het was niet een heel fantastische moeder, vertelt Marcella: "Ze nam tegen alle adviezen in haar kinderen mee naar Hongarije en haar dochter Sophie overleed daar. Daar is ze eigenlijk nooit meer overheen gekomen en eigenlijk heeft ze niet naar haar kinderen omgekeken."

Ze kreeg later nog een dochter die ze 'liefkozend' haar 'enige' noemde, "dat zegt wel iets over de positie van die andere kinderen", zegt Marcella.

Vijf kilo haar

Wat ze in de Sissi films wel goed hebben uitgebeeld, is de prachtig uitgedoste vrouw in gigantische jurken met een imposant kapsel: volgens Marcella is daaraan niets gelogen, noch overdreven.

"Vijf kilo haar droeg ze met zich mee, dat is echt bijzonder", zegt Marcella. "Daar krijg je hoofdpijn van. Dus als het te zwaar werd voor haar, werd het hoog gehangen aan een soort haak, zodat ze even ontlast was. Twee uur per dag werd dat haar geborsteld en ingevlochten. Twee uur per dag. Een keer in de twee weken werd het gewassen, daar waren ze een hele dag mee bezig, met eigeel en cognac."

Enorm fit en zeer ijdel

Vaak wordt ook beweerd dat Sisi een eetstoornis had. Volgens Marcella is het niet gek dat mensen dat denken, "want ze was 1.72 m en woog zo'n 45 kilo, met haar." Alleen volgens artsen is het onwaarschijnlijk dat de keizerin daadwerkelijk een eetstoornis had. Dat komt omdat ze zeer sportief was." Ze had een uithoudingsvermogen waar je u tegen zegt", vertelt Marcella. "Hofpersoneel hield haar niet bij. En ook dat enorm lange, gezonde haar klopt niet helemaal bij anorexia."

Volgens Marcella was de keizerin zeer ijdel, "maar ze had ook wel haar eigen stijl. Het was toen allemaal wat voller, de mode van vrouwen. Zij was echt extreem slank. Ze was heel erg bezig met diëten." Ze had een periode dat ze alleen maar melk dronk, een periode dat ze voornamelijk sinaasappelsap weg tikte en alles wat naar viooltjes smaakte, viel niet aan te slepen. Een fitgirl avant la lettre zou je kunnen zeggen.

Vijl in haar hart

Vanaf haar 38ste vond de Oostenrijkse het wel welletjes en hoefde niemand te zien hoe ze verouderde. Marcella: "Dus verstopte ze haar gezicht altijd achter een waaier." Naar eigen zeggen kon de dood zo 'stilletjes haar werk doen'.

Voor de dood ook maar natuurlijk haar werk kon doen, werd haar leven in 1898 bruut ontnomen. Sisi was inmiddels 60, haar man lag in bed met een ander en zij reisde veel. Zo kwam ze zonder grote aankondigingen in verschillende landen, want ze wilde "lekker incognito zijn", zegt Marcella, maar helaas voor Sisi lekte dit ook wel eens uit.

In 1898 reisde ze af naar Zwitserland, waar toen ook de anarchist Luigi Lucheni was. Die wilde de prins van Orléans vermoorden. Maar, die was er niet. Dus, toen hij hoorde dat de keizerin in het land was, was de keuze snel gemaakt. "Toen heeft hij een vijl in haar hart gezet." En zo eindigde het niet zo magische sprookje van de keizerin met het imposante kapsel.

{podcast audio="151785" caption="#9 - Het jaar 1898" }

Jaren die ook Geen Lieverdjes Waren - JGLW

We zijn ongeveer halverwege 2020 en we kunnen nu eigenlijk al wel zeggen: dit jaar gaat de geschiedenisboekjes in als een venijnig jaar. Ieder jaar heeft natuurlijk z'n schaduwzijde, in JGLW bespreken Wouter Bouwman en Roelof de Vries de rafelrandjes van een jaar dat achter ons ligt.