'Enthousiasme over Europese samenwerking is volledig weg'

"Vandaag de dag wordt de Europese samenwerking vooral als iets saais gezien. Het enthousiasme over de samenwerking is volledig weg", zegt Van Keulen. Maar, ten tijde van het Congres van Europa was dat wel anders.

In 1948, vlak na de oorlog, kwamen 750 afgevaardigden uit 26 Europese landen en uit Canada en de Verenigde Staten bijeen in de Haagse Ridderzaal om te praten over samenwerking. Het wordt door veel mensen gezien als een van de eerste federale momenten in de Europese geschiedenis.

Winston Churchill

Eén van gasten en tevens erevoorzitter was Winston Churchill. Men vond het zo belangrijk dat hij er was, dat zelfs het rookverbod in de Ridderzaal werd opgeheven zodat Churchill zijn sigaren kon roken, vertelt Van Keulen. "Alle deelnemers kregen zestig sigaretten in hun welkomstpakket om goed te kunnen roken tijdens het congres. Zo werd dat aangevuurd."

Churchill was een groot voorstander van samenwerking tussen de landen. Hij wordt dan ook wel gezien als de vader van de Europese gedachte. Toch zegt Boris Johnson in de geest van Churchill de Brexit uit te voeren.

"Er zit iets dubbels in", zegt Van Keulen. "Churchill wilde die samenwerking wel, alleen ging het hem veel te snel in de jaren na de oorlog. Daarom heeft het Verenigd Koninkrijk uiteindelijk niet meer meegedaan. Toch werd het economisch uiteindelijk noodzakelijk om zich aan te sluiten bij die samenwerking."

Europese samenwerking

Ondanks de latere hordes was er op het congres een enorme drive om samenwerking te laten slagen. "Het diep gevoelde besef, dat je als landen moet samenwerken om bepaalde idealen te verwezenlijken en om verder te komen in de toekomst, dreef de aanwezigen.

Daar moet je misschien iets voor opgeven. Zoals het economische bestuur over grote energiesectoren zoals kolen en staal." Met samenwerken geef je namelijk een stukje autoriteit weg. "Maar dat doe je om iets groters te bereiken. Dat ideaal zie je heel sterk uitgesproken en verbeeld in dit congres," zegt Van Keulen.

Structuur van samenwerken

"Heel veel burgers zijn in de praktijk betrokken bij Europa, omdat het bedrijf waarvoor ze werken bijvoorbeeld aan Europese projecten werkt of omdat ze aan een universiteit werken waar Europese fondsen spelen. Wat de oprichters van het idee van de Europese samenwerking heel sterk voelden, was dat het iets is van samenwerking tussen mensen", aldus de lector van de Haagse Hogeschool. "Het gaat niet zozeer om landen, het gaat er uiteindelijk om dat je problemen oplost."

Van Keulen ziet de samenwerking en het oplossen van problemen duidelijk terug de afgelopen maanden. "Dankzij de Europese Unie waren er heel snel mensen in Brussel om met elkaar te praten over hoe de pandemie aangepakt moest worden. Uiteraard veel te langzaam volgens critici, maar er was wel een structuur. Die structuur gaat terug naar die jaren van het Congres van Europa", aldus Van Keulen.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.