'Vroege selectie veroorzaakt ongelijke kansen voor leerlingen met verschillende achtergronden'

Driejarige brugklas

''De Onderwijsraad stelt voor dat alle scholen in het voortgezet onderwijs alle niveaus gaan aanbieden. En dat pas aan het einde van het derde leerjaar leerlingen definitief doorstromen naar een van de niveaus in de bovenbouw.'' Dat vertelt Louise Elffers, directeur van het Kenniscentrum Ongelijkheid, in OVT over de plannen van de Onderwijsraad. Volgens dat advies krijgen leerlingen straks meer ruimte om een stapje hoger of lager te doen. ''In de driejarige brugperiode worden vakken op meerdere niveaus aangeboden. Leerlingen volgen onderwijs op hun eigen niveau, dat in de eerste drie jaar niet definitief wordt vastgesteld.''

Het advies van de Onderwijsraad moet een oplossing bieden aan een probleem dat al lange tijd in het onderwijs leeft. ''De vroege selectie in ons onderwijsstelsel veroorzaakt ongelijke kansen voor leerlingen met verschillende achtergronden.'' Elffers ziet het probleem vooral opduiken bij leerlingen die sterk afhankelijk zijn van de schoolomgeving om hun leerpotentieel te verwezenlijken. ''Leerlingen kunnen meer in hun mars hebben dan op het moment van de selectie zichtbaar is. Daardoor worden ze lager geplaatst dan dat ze wellicht kunnen.'' Een ander probleem is volgens Elffers dat het opleidingsniveau van de ouders een negatieve invloed kan hebben. ''Leerlingen die op hetzelfde niveau presteren, kunnen toch ongelijk geadviseerd en geplaatst worden naargelang hun achtergrond.''

'Geef leerlingen vertrouwen'

Is de driejarige brugklas dan de juiste oplossing? ''Ik vraag me af of dit idee de oplossing is die we zoeken'', betwijfelt Kurano Bigiman, docent klassieke talen aan het Vossius Gymnasium en het Lely Lyceum in de Bijlmer. Volgens Bigiman is er op de basisschool geen sprake van een advies. ''Dat is een vaststaand gegeven en beperkt je doorstroommogelijkheden. Het is heel moeilijk om van het vmbo naar de havo, of van de havo naar het vwo door te stromen. Ik heb het idee dat die schotten daar zijn neergezet uit kostenoverwegingen, terwijl het juist meer kosten oplevert.''

Scholen zouden veel meer moeten vertrouwen in leerlingen, ziet Bigiman als een betere oplossing. ''Leerlingen krijgen vaak een dubbeladvies van vmbo/havo of havo/vwo mee vanuit de basisschool. Veel scholen passen leerlingen niet standaard in in de hoogste van de twee. Ik werk op een school die dat wel doet. Als je leerlingen het vertrouwen geeft, dan zie je dat ze die lat uiteindelijk wel kunnen halen. Scholen in Nederland zouden flexibeler om kunnen gaan met het advies vanuit de basisschool.''

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter