Marinus van der Lubbe krijgt na 90 jaar 'waardig' graf: 'Een goede stap'

Het verhaal van Van der Lubbe is 'verschrikkelijk tragisch en ontroerend', volgens Bos. In 1933 vertrok de Leidenaar naar Berlijn, waar Hitler net aan de macht was gekomen, om daar het Rijksdaggebouw in de brand te steken. Dit deed hij volgens Bos om arbeiders op te roepen zich tegen het fascisme te verzetten. "Hiermee bereikt hij tegenovergestelde. Dankzij de brand kon Hitler allerlei wetten laten gelden waarmee hij zijn tegenstanders uit kon schakelen." Na de brand werd Van der Lubbe berecht en onthoofd.

Wereldberoemd in eigen stad

Bos vindt het een 'goede stap' dat Van der Lubbe na 90 jaar een waardig graf krijgt. "Hij is de invloedrijkste Leidenaar van de twintigste eeuw." Volgens Bos was de jongen wereldberoemd in eigen stad. "Hij was een van de stoerste jongens op straat, ongelofelijk sterk, zag er goed uit en hij had heel mooi haar. Meiden waren dol op hem." Bos omschrijft Van der Lubbe als 'permanent werkloos' nadat hij via een ongeval op de bouw arbeidsongeschikt en bijna blind raakte.

'Zelf doen'

Waarom koos de jonge Leidenaar ervoor om alleen naar Berlijn af te reizen om het Rijksdaggebouw in de brand te steken? "Hij was een radencommunist, en dat is anders dan een partijcommunist", verklaart Bos. "Hij geloofde in het 'zelf doen' van arbeiders. En daar is hij zelf nu een voorbeeld van. Hij ging naar Berlijn om te proberen daar arbeiders in beweging te krijgen tegen Hitler."

Grafmonument in Leipzig

Van der Lubbe werd na zijn actie in Duitsland berecht en onthoofd. Na zijn dood werd hij begraven en werd ook een steen gelegd, maar volgens Bos lag die steen 'een paar meter verderop' en hebben ze in de loop der tijd iemand 'bovenop' hem begraven. "Hij lag op de tweede rang en daar is nu verandering ingekomen."

Gisteren werd een ceremonie gehouden bij het nieuwe grafmonument in Leipzig, georganiseerd door een groep Duitsers die de reputatie van de Leidenaar in ere willen herstellen.