De dierenverzorgers die achterblijven in Charkiv

Daar voor de dieren

"Het zou een natuurlijke reactie zijn, als een stad in een oorlogssituatie terechtkomt, om te vluchten. En het laatste wat je zou doen is denken aan je werk. Maar dat geldt niet voor mensen die in een dierentuin werken," vertelt Job van Tol, auteur van het boek De Oppasser over de geschiedenis van het Amsterdamse Artis.

"Wat je nu ziet is dat de verzorgers van Charkov Zoo en Kiev Zoo en hun familie, vierentwintig uur per dag zichzelf in de dierentuin hebben geposteerd om voorbereidingen te treffen en daar voor die dieren te zijn."

De leeuwen in Sarajevo

Ook in het verleden zijn dierentuinen regelmatig geconfronteerd met oorlog en dat heeft tot bijzondere historische verhalen geleid. Zo vertelt Van Tol het verhaal van de dierentuin in Sarajevo waar hij zelf is geweest: "Het geluid van het gewone stadsleven voor de mensen in Sarajevo was het gebrul van de leeuwen. Toen op een gegeven moment lagen er in de dierentuin allemaal scherpschutters. Het was een soort niemandsland geworden."

Het was onmogelijk voor de verzorgers om daar de dieren nog te voeren en na tien dagen was het gebrul van de leeuwen niet meer te horen. Volgens Van Tol deed dat veel met de inwoners van de stad. "Daarna in 2013, heeft, na al die ellende, de dierentuin van Sarajevo weer twee leeuwen mogen ontvangen. En dat staat voor zo een hele stad symbool voor de wederopbouw. Het hebben van die leeuwen uit de vooroorlogse tijd."

Een empathische diersoort

Het feit dat de dierenverzorgers van Charkiv Zoo achterblijven in de stad en zich naast hun dieren opstellen, noemt Van Tol de hoogste vorm van menselijkheid. "Het toont aan dat wij zelf een empathische diersoort zijn. Dat zal je vergeten in zo’n oorlogstijd waarin die empathie niet per se boven komt drijven en wij geneigd zijn de ellende te bespreken."