Wat is verraad?
- Nieuws
- Wat is verraad?
John Jansen van Galen schreef voor OVT een column over de Koerden. Het volk voelt zich in de steek gelaten nu Amerika zich heeft teruggetrokken uit Noord-Syrië. En het is niet de eerste keer dat ze verraden voelen. Maar wat is verraad precies?
Video niet beschikbaar
Wat is verraad?
Wat is verraad? Deze week sprak ik een Koerdische dichter die had uitgerekend dat zijn volk al zeven keer eerder door de Amerikanen is verraden. Hij kende de jaartallen uit zijn hoofd. En nog ontelbare keren door andere staten, de Fransen en de Britten voorop. Want die haten volgens hem de Koerden bitter al sinds de kruistochten toen Franse en Britse kruisvaarders de voet is dwars gezet door Koerdische troepen onder leiding van hun veldheer Saladin.
Dus toen Frankrijk en Groot-Brittannië tijdens de Eerste Wereldoorlog het hele Midden-Oosten onder elkaar en plaatselijke sultans verdeelden, lieten ze uit wraak de Koerden expres niet meedelen. Het is de bron van alle ellende, zei hij, want een eeuw later hebben ze, veertig miljoen koppen sterk, nog steeds geen eigen staat.
Zou het? Kunnen wij ons voorstellen dat een middeleeuwse oorlog, zeg tussen de Heeckerens en de Bronckhorsten, nog altijd de verhoudingen tussen Arnhem en de Achterhoek verpesten? Ik niet. Die Koerdische dichter wel. Het geheugen reikt ver in de woestijn.
Koerdische staat
Die overeenkomst van de Brit Sykes en de Fransman Picot uit 1916 mondde vier jaar later uit in het Verdrag van Sevres en daarin is wél sprake van een Koerdische staat. Daar had de Turkse machthebber Ataturk voor gezorgd, vriend van Lenin en Westerse kapitalisten tegelijk. Hij had de Koerden nodig om hem te helpen de Grieken te verdrijven uit Turkije.
Toen die klus eenmaal geklaard was kwam reeds drie jaar later in het Verdrag van Lausanne het woord Koerden niet eens meer voor. Komt het u bekend voor? Ataturk was begonnen een exclusief-Turkse staat op te bouwen en daar kon hij de Koerden niet bij gebruiken. Ook verraad? "Zo onrechtvaardig is de wereld, John," zei de Koerdische dichter.
Ik moet zeggen: er gaan weken voorbij dat ik niet aan de Koerden denk. En als ik wel aan hen denk is het beeld: een stoer woestijnvolk, galopperend door de bergen, het mes tussen de tanden, pistool in de holster, niet vies van smokkel en onderlinge vetes.
Opofferen
Dat ze zich opofferden om ons te hulp te schieten tegen IS, en nu stank voor dank krijgen, klopt niet helemaal. Want ze namen allereerst de wapens tegen IS op uit eigenbelang, omdat die jihadisten gevaarlijk dicht naar Erbil oprukten, de hoofdstad van het autonome Koerdische gebied in Noord-Irak.
Ja, als je nooit een eigen staat hebt gehad en je hebt eindelijk een beginnetje, wil je dat wel gewapenderhand verdedigen. Daar heeft het Westen handig gebruik van gemaakt door de Koerden de kastanjes voor ons uit het vuur te halen, en daarvoor krijgen ze nu inderdaad stank voor dank. Nare stank. Erdoganstank.
Onderlinge vetes
Dat ze in 2005 die 'autonome regio' kregen, verheugde me maar het stelde mij teleur dat ze zich meteen daarna in een verwoestende burgeroorlog stortten, want dat van die onderlinge vetes klopt wel en Koerden zijn geen haar beter dan menig ander volk. Toen hebben ze dus eigenlijk elkaar verraden, vroeg ik de Koerdische dichter. "Klopt," zei hij zachtjes.
Is het een bruikbaar begrip: verraad? Het gaat toch altijd om conflicterende belangen in wisselende coalities. Als ze zich al tientallen malen verraden voelden is het raar dat de Koerden uitgerekend Donald Trump wel vertrouwden. Je kunt maar beter nergens op rekenen in de internationale politiek, behalve op kwade trouw.
