'Marokkaanse Nederlanders zijn verslaafd aan Netflix-serie 'Shtisel' over ultra-orthodoxe Joden'

Netflix-serie Shtisel

''Nu even niet'', zegt mijn vrouw en ze pakt de afstandbediening. Ik weet dan hoe laat het is. Ze voegt zich bij de familie Shtisel, een ultra-orthodoxe Joodse familie in Jeruzalem. Vader Shulem Sthitsel is weduwnaar en leraar op een school waar dag en nacht de Thora wordt bestudeerd. Zoon Akiva is getrouwd met een vrouw die al een huwelijk achter de rug heeft. De familie spreekt er schande van maar Akiva droomt van kunstenaarschap, hij werpt zich op de schilderkunst en ontwikkelt zijn talent.

Deze Israëlische slow-soap is fictie maar is gebaseerd op de orthodoxe levensstijl van orthodoxe joden in Jeruzalem. Een wereld zonder Internet, zonder disco, zonder homohuwelijk, kortom: een wereld zonder moderniteit. Mijn vrouw is niet de enige Marokkaan die aan deze Netflix-serie verslaafd is.

'Net onze familie'

Een goede vriend die bij kwam eten schrokte snel zijn bord leeg. ''Vanwaar die haast, broeder'', vroeg ik. ''Het derde seizoen van Shtisel is beschikbaar gekomen.'' Mijn vriend draagt snelle schoenen en houdt van mooie vrouwen, wat trekt hem zo aan in de wereld van de lange zwarte jassen, vrouwen met pruiken op en de hele dag bidden tot God?

''Man'', zegt ie, ''Het is net onze familie. De roddels en achterklap. Het stiekeme gedoe.'' ''Welk stiekeme gedoe?'' ''Dat je als het gaat om je huwelijkspartner niets te kiezen hebt. Dat je vader plaatsvervanger van God was op aarde. Dat was ook mijn leven.''

Hij en mijn vrouw zijn niet de enigen die hun leven herkennen in de familie Shtisel. Honderden Marokkaanse Nederlandsers bingewatchen deze serie. Ze kijken naar hun eigen leven, een wereld gedomineerd door tradities en wetmatigheden, een wereld die zich maar lastig verhoudt tot de moderniteit, zoals we afgelopen week in de BibleBelt hebben gezien waar orthodoxe protestanten ongelovige journalisten terugschopten naar Hilversum.

Opgroeien in religieuze kring

De familie Shitsel staat voor een wereld die we ooit bewoner van waren maar geen inwoner meer van zijn - wij kinderen van de Wet. We groeiden op met een strenge vader die het allemaal goed bedoelde, net als Shulem. We groeiden op met het geloof dat onze tradities shockproof waren tot in het zevende nageslacht, we groeiden op met de gedachte dat we onze partner niet zelf konden kiezen en dat het niet aan ons was om Gods plan te betwisten. En ergens, nu we ouder zijn en wijzer zijn en kinderen hebben en soms vertwijfeld omhoog kijken wanneer we het ook niet meer weten, en prevelen, o god, o, god, waarom heeft u mij verlaten want nu zit ik hier met deze stinkende luiers, dan is er iets van een klein, piepklein verlangen naar die zalige tijd dat we geen autonomie hadden. Dat we 'ja en amen' hoefden te zeggen en we kregen ons dagelijks brood, dat vader en moeder ons alles waren. Kortom, dat alles in kannen en kruiken was met Gods zegen erop en verder niets.

Maar die tijd, die is voorbij, dus bingewatchen we ons suf aan deze komedie van menselijk onvermogen in een orthodoxe familie en laten we een traan om Akiva. En dat het een orthodox-joodse familie is, dat maakt dan niks uit want alle religieuze families lijken op elkaar: als God je handel en wandel bepaalt, dan zit je altijd thuis.

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter