De vreemde rol van Elon Musk bij de oorlog in Oekraïne: 'Satellieten zijn ineens commercieel, dat maakt hem belangrijk'

Musks bedrijf SpaceX leverde zo'n 20.000 Starlink-terminals aan Oekraïne. Hiermee kunnen burgers en het leger via een satellietverbinding communiceren, als alle andere communicatiemanieren wegvallen door Russische aanvallen. Nu heeft hij het Pentagon gevraagd de kosten van de Starlink in Oekraïne op zich te nemen. Elon Musk zegt dat z'n ruimtevaartbedrijf de kosten niet meer kan opbrengen.

Geen held meer

Musk werd als held gezien toen hij de leveringen startte. Voor Oekraïne zijn de terminals cruciaal gebleken, zowel op het slagveld als daarbuiten. Maar inmiddels is Musk 180 graden gedraaid en lijkt hij pro-Russisch te zijn.

"Musk speelt een heel vreemde rol in deze zaak. Dat begon een paar dagen geleden, toen hij een vredesplan voorstelde op z'n Twitter", zegt Amerika-kenner Paul Verhagen van het Haags Centrum voor Strategische studies.

Nepreferenda

Daarin schreef Musk dat de nepreferenda, die in de vier door Rusland geannexeerde regio's gehouden werden, onder supervisie van de VN overgedaan zouden moeten worden. Ook zei hij dat de Krim erkend moet worden als Russisch grondgebied.

Beide zaken zijn onbespreekbaar voor Oekraïne. "Een paar dagen later meldde Ian Bremmer, een invloedrijk geopolitieke analist, dat hij net vóór die tweet een meeting had gehad met de Russische president Poetin."

Non-statelijke factor

Het gaat vaak in oorlogen om statelijke actoren, de VN of de EU bijvoorbeeld, die zijn belangrijk in conflicten en hebben invloed. Maar in het geval van Musk heb je een non-statelijke factor die óók die rol vervult. Satellieten liggen ineens in commerciële handen, terwijl dat vroeger bij landen lag. Dus dat maakt hem heel belangrijk."

Hij is een goed voorbeeld van een verstoorder, zegt de Amerika-kenner. "Op technisch niveau, maar ook op politiek niveau. Ik zie 'm als een heel slimme bèta-student die zich met internationale politiek gaat bemoeien. Hij stelde ook vorige week voor dat Taiwan onderdeel moet worden van China, dus hij doet het vaker."