'Slavernij was niét de kurk van de economie'

"De onderzoekers hebben een overtrokken conclusie gepresenteerd, waarschijnlijk om mee te dingen naar een nieuwe subsidie", aldus de emeritus hoogleraar Europese Expansie en Migratie. Emmer doelt daarmee op de conclusie van een omvangrijke studie van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), waarin wordt gesteld dat slavernij de kurk was waar onze economie op dreef.

Subsidieklimaat

"De kwaliteit van de studie is goed", vervolgt Emmer. "Wat ik mij dan afvraag: waarom gooi je dan je eigen glazen in met zulke vreselijk overtrokken claims over de kurk van de economie? Ik denk dat het te maken heeft met het subsidieklimaat. Als je een jarenlange studie doet maar je haalt de krantenkoppen niet, dan krijg je de volgende keer geen subsidie."

"De conclusie was strijdig met uw werk, waarin u eigenlijk schreef dat het maar een marginale business was?", vraagt dr Kelder.

"Die studie (van het IISG, red.) heeft mij niet van mening doen veranderen", beantwoordt Emmer. "Ze hebben van één jaar, namelijk een topjaar, berekend wat de economische bijdrage was van de slavenhandel en de producten die geproduceerd werden door tot slaaf gemaakten."

Marginaal

Dat kwam uit op 5,3 procent, aldus de onderzoekers. "Ja, dus als je over een kurk spreekt was het niet die slavenhandel, maar juist die andere 95 procent. De 5,3 procent is redelijk marginaal", zegt dr. Emmer. "Zeker als je het gaat middelen voor de gehele periode."

In eerder onderzoek kwam dr. Emmer uit op een procent of drie. Maar Emmer nuanceert zelfs dat percentage: "ik denk eigenlijk dat dat nog te hoog is. Deze studie (van het IISG, red.) bevestigt dat slavernij een relatief marginale bijdrage heeft geleverd. Ons geld kwam voornamelijk van de landbouw, uit de veeteelt en de handel binnen Europa."

Leed

"Nou kun je ook zeggen, doet het er eigenlijk wel toe hoe groot het percentage was? Het leed van de slavenhandel was onnoemlijk en velen voelen het nog steeds. De sporen zijn zichtbaar, wat maakt het uit hoe groot dat aandeel economisch was...", zegt dr Kelder.

Emmer: "precies, we kregen die discussie ook toen het ging over hoeveel slaven er verhandeld zijn. Voor de morele schuld maakt het niks uit."