Internationaal treinreizen van en naar Nederland anderhalf keer duurder dan vliegtuigreis

"De route die de kroon spant, is de route van Londen naar Barcelona. Die is tien tot dertig keer duurder dan het vliegtuig en je bent ook nog eens heel veel reistijd kwijt", vertelt Faiza Oulahsen, hoofd klimaat en energie bij Greenpeace, in het NOS Radio 1 Journaal. "We hebben gekeken naar honderd routes in Europa en over het algemeen is het vliegtuig goedkoper."

Verschillen in prijs

"De hoofdverklaring is dat vliegen veel en veel te goedkoop is", vertelt hoogleraar transportbeleid Bert van Wee. "Er zijn geen heffingen op kerosine, geen BTW op internationale tickets. Daar is als trein niet tegen op te concurreren, tenzij je het heel zwaar zou subsidiëren. Vliegen is vooral veel te goedkoop."

Daarnaast zorgen concurrenten binnen de luchtvaart er ook voor dat er veel goedkope tickets zijn. Bedrijven op het spoor kunnen niet hetzelfde uitvoeren. "Dan gaan ze failliet, dan hebben ze veel meer kosten dan opbrengsten", legt Van Wee uit. "Tenzij ze dus echt zwaar gesubsidieerd worden, maar dat lijkt mij geen goed idee. Dan ga je de ene fout corrigeren door een andere fout te maken. Het is een veel beter idee om vliegen duurder te maken, dan treinen zwaar te subsidiëren. Mede omdat lange afstandsreizen met trein of vliegtuig al iets is voor mensen met hogere inkomens."

Service en reistijd

Het duurder maken van een vliegticket is niet het enige idee. "De consument kijkt ook naar de reistijd en al het gedoe er omheen. Dus hoe makkelijk kan je informatie krijgen, hoe makkelijk kan je tickets boeken, hoe goed is de service als je bijvoorbeeld je ticket wilt omboeken? In dat opzicht is het vliegtuig veel makkelijker dan de trein." Van Wee zou dan ook graag zien dat treinbedrijven informatievoorziening en service verbeteren.

Vervuiling

"Gemiddeld genomen door Europa is het minstens vijf keer zo vervuilender om het vliegtuig te nemen. Je hebt ook extremen dat het tachtig keer zo vervuilender is", zegt Faiza Oulahsen, hoofd klimaat en energie bij Greenpeace.

De milieuorganisatie wil dat de politiek dit aanpakt. "Vliegen is veel te goedkoop. Je ziet dat heel veel kosten worden afgeschreven op de samenleving. Dat moet je duurder maken, maar ik denk dat je gelijktijdig treinen wel wat goedkoper mag maken." Ook moet er wat gebeuren aan de lange reistijden die mensen nu in de trein meemaken. Veelal moeten reizigers lang wachten bij stops of zelfs een aantal keer overstappen. Dat kan anders, vertelt Oulahsen. "Als je kijkt naar Madrid en Barcelona, dat is ongeveer dezelfde afstand als Amsterdam en Berlijn. Als je trein pakt tussen Madrid en Barcelona ben je er binnen tweeënhalf uur. Er zit een goede hoge snelheidslijn tussen. Maar als ik de trein wil pakken naar Berlijn ben ik zeker vijf uur verder."

Europese landen zouden dan ook kunnen kijken naar landen als China en Japan. "Daar hebben ze veel meer ervaring met hoge snelheidslijnen. In China kan je de trein pakken die 1300 kilometer rijdt in 5 uur tijd. Dat is tussen Shanghai en Peking. Die heeft het vliegtuig qua tijd eruit geconcurreerd. Het kan wel, maar we moeten het goedkoper gaan maken, de lijnen gaan stroomlijnen en het makkelijker maken om te boeken."