Het inflatiespook: waarom de hoge inflatie in Europa zorgwekkend is

Wat is inflatie ook alweer?

"In de kern is het heel simpel: hoe meer geld er is, hoe minder het waard wordt", zegt Mujagić. Hij is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer en schreef talloze boeken over het onderwerp. Als het geld minder waard wordt betekent dit concreet dat je met je euro minder kan kopen dan bijvoorbeeld vijf jaar geleden.

Dit kan dus betekenen dat je een betere functie of loonsverhoging krijgt, maar je er ondanks dit niet op vooruit maar juist op achteruit gaat. "Als je inkomen met 2 procent stijgt en de prijzen met 5 procent, dan ga je er wiskundig gezien op achteruit."

Hoe ontstaat inflatie?

Inflatie kan ontstaan als er té veel geld is en dat ontstaat doordat er geld wordt bijgedrukt. Alleen centrale banken kunnen geld bijdrukken, legt Mujagić uit. "Als wij geld bijdrukken is het strafbaar, maar als de centrale banken het doen is het beleid."

Sinds de dollar is losgekoppeld van de goudstandaard in 1971, stijgen de prijzen ieder jaar. Dat is geen toeval, zegt de hoofdeconoom. "Toen kon er voor het eerst mondiaal en ongelimiteerd geld bij worden gedrukt", aldus Mujagić. "Het is als overheid heel verleidelijk om - als je plannen hebt die je wilt financieren – geld bij te drukken in plaats van de belastingen te verhogen of te bezuinigen."

Eerst het zoet, dan het zuur

Volgens Mujagić profiteren de politici die geld bijdrukken eerst van het zoete effect. Er is immers meer geld om uit te geven aan al die mooie plannen. Later komt het zure deel: de inflatie. "Dan zijn de politici van het 'zoet' al lang weer weg."

Bij de Europese Centrale Bank wordt er al jaren geld bijgedrukt en dat is volgens Mujagić de oorzaak van de torenhoge inflatie waar we nu mee kampen.

Ontwrichting door inflatie

Econoom Mujagić groeide zelf op in het voormalige Joegoslavië dat door het bijdrukken van geld in de jaren tachtig in hyperinflatie terechtkwam. Hyperinflatie is volgens hem de meest extreme vorm van inflatie dat meestal leidt tot het volledig instorten van de economie.

Volgens Mujagić dacht de Joegoslavische overheid alle problemen van het land op te lossen door de geldpers aan te zetten. "Het heeft niet alleen de problemen niet opgelost: het heeft ze erger gemaakt en bovendien een hele rits aan nieuwe problemen veroorzaakt."

Afbrokkelende middenklasse

Economie en samenleving zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en daarom is inflatie niet alleen een economisch effect. Als de inflatie hoger is dan de stijging van de lonen, dan wordt volgens Mujagić vooral de middenklasse geraakt. "De middenklasse is de lijm van de samenleving die zorg voor stabiliteit. Inflatie verzwakt de middenklassen en zorgt dat die lijm loslaat."

'Experimenten' in het verleden, zoals in Joegoslavië, laten volgens hem zien dat dit soort situaties moeten worden voorkomen. Mujagić: "Het is nooit goed nieuws voor de economie en voor de samenleving als geheel." Om ontwrichting te voorkomen, moet er dus gestopt worden met geld bijdrukken, betoogt hij. "Het begint en eindigt met de geldpers."