We zijn vijf keer rijker dan in 1950, zijn we ook gelukkiger?

Ons geluk is dus veel minder toegenomen dan onze rijkdom. Want als je meer geld hebt, treedt er na verloop van tijd gewenning op. "Je wordt rijker, maar je went ook aan je nieuwe uitgavenpatroon. Dan gaat je geluk weer terug naar het oorspronkelijke niveau", legt Burger uit.

De kans is bovendien groot dat je je omgeeft met mensen die op gelijke voet leven: "Die sociale vergelijking verklaart voor een belangrijk deel waarom we wel rijker zijn geworden, maar niet veel gelukkiger."

Daar komt bij dat de rijkdom in Nederland door de jaren heen steeds ongelijker is verdeeld. "De sociale cohesie is afgenomen door onderlinge competitie", zegt Burger. Door die competitie zien we meer werkgerelateerde ziekten, zoals burn-outs. "Men heeft het gevoel harder te moeten werken om in de basisbehoeften te voorzien."

Geluk meten

Om te meten hoe gelukkig we zijn, zijn volgens Burger twee vragen cruciaal. De eerste is je mate van tevredenheid, legt hij uit. Daarbij vergelijk je hoe je huidige manier van leven zich verhoudt tot het meest ideale leven dat je voor ogen hebt.

De tweede is je gevoelsbalans: het ervaren van positieve en negatieve emoties. "Niet Nederland, maar juist Latijns-Amerikaanse landen steken hier bovenuit. Bij hun geluksgevoel speelt gemeenschapszin een grote rol."

Ongeluk

Het overgrote merendeel van de Nederlanders scoort een zeven of een acht op de tienpuntsschaal van geluk. Een enkeling scoort een negen of een tien. Maar wie zijn dan die vijf procent ongelukkigen in Nederland, die een zes of lager scoren?

"Die mensen zijn eenzaam, niet gezond, werkloos of hebben een laag inkomen", legt de bijzonder hoogleraar uit. "Het gaat daarbij niet alleen om eenzaamheid of inkomen, maar het zijn vaak meer van die factoren bij elkaar. Geldgebrek maakt wel ongelukkig.”

Oudejaarslot

Ook eind 2024 kochten miljoenen mensen weer een oudejaarslot, in de hoop steenrijk het nieuwe jaar in te gaan. Maar maakt het winnen van zo’n loterij mensen gelukkig? "Geld geeft wel vrijheid om je leven in te richten zoals je zou willen", zegt Burger. "Dat kan tijdelijk bijdragen aan je geluk.”

Ook bleek onlangs dat er nog een ander verrassend gelukseffect te behalen is in de oudejaarsloterij: "Dat zit ‘m in het dromen, al vóór de trekking, het anticipatie-effect."

En wat als jij nou wel die ene Nederlander bent op wie het lot valt? "Als je je geld verkeerd uitgeeft, leidt dat tot meer ongeluk", zegt Burger. Geef geen geld uit aan dingen die je niet nodig hebt, is dan ook zijn advies. "Mensen die plotseling rijk worden, zijn soms geneigd om bijvoorbeeld dure auto’s te kopen. Dat kan best gelukkig maken, maar niet als je die vervolgens alleen maar voor de deur laat staan."