'Ik wil er ook bij horen', een derde van mensen in bijstand komt niet aan baan

Frustrerend, zo noemt Mirjam Duijvestijn (64) haar situatie. Ze was zelfstandige in de particuliere thuiszorg, tot ze chronisch ziek werd en in de bijstand belandde. Als zelfstandige was ze niet goed verzekerd voor arbeidsongeschiktheid en het lukte niet meer om een baan te vinden.

"Mijn contactpersoon bij de gemeente noemde het onbegonnen werk", zegt Duijvestijn, die regelmatig in het ziekenhuis te vinden is. Nu hoeft ze niet meer te solliciteren. "Het gaat niet meer lukken en dat is zo frustrerend, want ik wil er ook bij horen en dat kan niet."

Ze voelt zich geïsoleerd. "Ik had hartstikke leuk werk en kon goed in mijn eigen dingen voorzien. Maar sinds ik in de bijstand zit, wordt het alleen maar minder en minder. Ik wil ook bij de samenleving horen, maar spreek geen collega’s en mensen meer om me heen. Ik zit thuis, want ik heb geen geld. Dus je gaat ook niet even winkelen of uit eten."

Een duwtje

Net als Duijvestijn zijn er nog veel meer bijstandsgerechtigde Nederlanders die niet meer aan de bak komen. "Aan de ene kant kunnen werkgevers wel een duwtje gebruiken", zegt Karen van Oudenhoven, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau. "Tegelijk kunnen persoonlijke omstandigheden zoals gezondheidsproblemen of schulden het lastig maken om te gedijen bij betaald werk."

Daarom moet begeleiding beter aansluiten op de individuele behoeftes van mensen, zegt Van Oudehoven. "Zodat ze weer uit hun isolement komen, meedoen en een bijdrage leveren. Dan klinkt een derde veel, maar het kan bijvoorbeeld ook vrijwilligerswerk zijn.

Vrijwilligerswerk wordt soms niet gewaardeerd, terwijl we dat als samenleving erg nodig hebben, zegt Van Oudehoven. "Het heeft geen zin om mensen te dwingen om werk te zoeken, voor wie dat eigenlijk een brug te ver is."

Slechte dagen

Meer maatwerk, dat zou Mirjam Duijvestijn wel fijn vinden in haar situatie. "Niemand zit vrijwillig in de bijstand. Het doet je echt heel veel en je kan geen kant meer uit. Alles is kapot, ik kan geen leuke dingen meer doen."

Toch biedt vrijwilligerswerk voor haar niet gelijk een oplossing: "Het is leuk en aardig, maar natuurlijk niet vrijblijvend. Zelf heb ik vaak slechte dagen waarop ik gewoon niet vooruit kan komen. Dan sta ik ’s ochtends op en denk: wanneer kan ik er weer in? Dat is heel lastig."