Econoom over verschil met vorige huizencrisis: 'De vraag zal dit keer overeind blijven'

“Ik denk dat het wel een kentering is”, zegt Vrieselaar over de nieuwste cijfers. “Voor het eerst in lange tijd dalen de prijzen en stijgen de prijzen niet steeds harder. De afgelopen maanden zag je al dat de prijzen wat minder hard stegen, stagneerden en nu dus ook dalen. Dus ik denk dat de wind heel anders waait op de huizenmarkt.”

Is het mogelijk dat we weer een situatie op de huizenmarkt krijgen, zoals bij de crisis tussen 2008 en 2013? “Destijds daalden de huizenprijzen iets meer dan 20 procent”, zegt de econoom. “Het zou best mogelijk zijn dat we dat weer kunnen krijgen. Ook als je ziet dat de hypotheekrente meer omhoog gaat dan omlaag, is dat niet raar om te denken. Maar als je je afvraagt: wordt het weer een situatie waarbij een derde van de huiseigenaren onder water staat, vraag ik me af of het zo’n vaart loopt.”

Hij blikt in de uitzending terug op de wereldwijde, financiële crisis van die tijd. In de aanloop naar de crisis, kochten mensen massaal huizen met een aflossingsvrije hypotheek, zegt Vrieselaar. “Ze kochten vaak een huis terwijl ze 100 of 110 procent van het huis leenden. Bijvoorbeeld voor de overdrachtsbelasting, soms zelfs voor een nieuwe auto. Dus ze stonden eigenlijk vanaf dag 1 al onder water, met een hogere hypotheek dan de waarde van het huis.”

Gezonder

Tegenwoordig kunnen verschillende vormen van hypotheken niet meer, zoals meer dan 100 procent lenen. “Ik denk onmiskenbaar dat het gezonder is”, zegt de econoom. “Uiteindelijk moet gaan blijken of het gezond genoeg is.”

In de praktijk zie je vaak dat het eerst richting de 85 of 90 procent zit, zegt hij. “Dus mensen beginnen niet vanaf dag één onder water. Daarbij zie je ook dat mensen vanaf dag één aflossen. Dus stel dat je twee jaar geleden een huis hebt gekocht, dan heb je nu toch al wel wat afgelost.”

Werkloosheid

Een belangrijk verschil met destijds is dat er nu niet zo’n grote werkloosheid is. “Destijds durfden mensen daarom niet te kopen. Nu verwachten we dat de vraag naar huizen best overeind zal blijven.”

Wat ook goed in het oog moet worden gehouden, is het woningtekort. “Ook als de huizenprijzen zakken, is er nog steeds het woningtekort. “Wat we in de vorige crisis echt fout hebben gedaan, is dat de huizenprijzen zijn gaan zakken, maar er massaal gestopt is met het bouwen van huizen. Als de vraag naar koopwoningen afneemt doordat starters afwachtender zijn, betekent dit niet dat de vraag naar huisvesting ook afneemt.”

Het zou ook goed zijn om je bij het kopen van een huis niet te veel laten leiden door het 'goede moment', zegt hij. "Op dit moment wordt het niet ingegeven door de fase waar je in zit, zoals een groeiend gezin. Dat zijn de vragen die er toe doen.”