Meer jongeren zonder werk of studie: nasleep coronacrisis speelt grote rol

Volgens Femke Kaulingfreks, lector Jeugd en Samenleving, is deze toename grotendeels te wijten aan de coronacrisis. "We weten uit onderzoek dat de mentale problemen onder jongeren sindsdien flink zijn toegenomen. Er is veel eenzaamheid, en veel jongeren hebben moeite met sociale contacten of een drukke omgeving. Daarnaast ervaren zij een hoge prestatiedruk, wat ook bijdraagt aan schooluitval."

Coronacrisis

Jongeren in de puberteit en vroege volwassenheid ontwikkelen zich razendsnel, vooral op sociaal vlak. "Het is de fase waarin ze leren hun plek in de wereld te vinden en hun identiteit te vormen. Een lange periode van sociaal isolement heeft dan een grote impact op hun zelfbeeld", aldus Kaulingfreks. Bovendien is dit de periode waarin jongeren 'oefenen' in sociale situaties. Die verloren tijd in sociale interactie is volgens haar moeilijk in te halen. "Voor volwassenen leek de pandemie misschien niet zo lang, maar voor jongeren in zo’n cruciale fase duurt het best wel lang voordat ze dat weer hebben ingehaald."

Gevolgen

De gevolgen zijn breed. "Jongeren hebben vaker een lager zelfbeeld en voelen zich onzeker in sociale situaties. Ik zie dat zelf ook in mijn eigen klas met studenten. Dat ze het spannender vinden om zich uit te spreken en zich tot elkaar te verhouden dan vóór de coronaperiode. Tegelijkertijd willen ze het ook heel goed doen, dus dan heb je een combinatie van onzekerheid en prestatiedruk."”

Naast persoonlijke ontwikkeling heeft deze achterstand ook praktische gevolgen. "Wie later een diploma behaalt en minder ervaring heeft met nevenactiviteiten, zoals stages of verenigingswerk, loopt achter op leeftijdsgenoten op de arbeidsmarkt. Dit kan jaren duren om in te halen."

Maatwerk

Volgens Kaulingfreks is maatwerk nodig om deze jongeren weer op weg te helpen. "Dus niet dat we proberen om die jongeren weer in het generieke schoolsysteem te krijgen, maar juist dat we op maat gemaakte onderwijstrajecten ontwikkelen die aansluiten bij hun behoeften." Ook op de werkvloer is verbetering nodig. "Je ziet vaak dat het wel lukt om jongeren binnen te krijgen in bijvoorbeeld grote bedrijven, maar dat de zorg en aandacht die het vraagt om ze ook binnen te houden ontbreekt."

Begeleiding, coaching en een werkomgeving met meer begrip voor sociale uitdagingen kunnen hier volgens haar bij helpen. Maar dit vraagt wel om een investering van werkgevers. "Veel afstemmen en met elkaar in gesprek gaan. Kijken wat jongeren nodig hebben. En dat kost wel tijd."