Nederland moet 15% gas besparen: 'Kunstmestfabrieken, sierteelt en staalindustrie zijn grootverbruikers'

Vandaag spraken de Europese energie-ministers af dat de EU-landen allemaal vijftien procent gas moeten besparen in de periode augustus tot en met maart om te voorkomen dat huishoudens, ziekenhuizen en belangrijke bedrijven in de problemen komen. “In Nederland hebben we sowieso veel grootverbruikers voor gas en veel energie-intensieve industrie”, vertelt René Peters. Dat is te verklaren doordat we traditioneel altijd het goedkope gas hadden uit het Groninger veld. “Bij grootverbruikers moet je denken aan de kunstmestsector, waar we in Nederland twee grote producenten van hebben. Maar ook aan de chemiesector, sierteelt en staalindustrie bijvoorbeeld.”

Sectoren terugschroeven

Zo verbruikt één kunstmestproducent alleen al een paar miljard kuub gas. Deze sector heeft het gas niet nodig om te verwarmen of te verhitting, maar gebruikt het als grondstof om kunstmest te maken. “En doordat het een grondstof is in dit geval, kun je het niet op korte termijn vervangen”, aldus Peters. Ook kun je de grootverbruikers volgens hem niet zomaar uitzetten, vanwege de gevolgschade in de ketens. “We hebben het hier over bedrijven die basisproducten leveren voor andere industrieën, waardoor je heel selectief moet kijken welke sectoren teruggeschroefd of afgesloten kunnen worden.”

Structurele besparing

Een mogelijke oplossing hiervoor is de afschalingstender, waar de Nederlandse regering nu over nadenkt. “Op die manier dwing je geselecteerde bedrijven niet om met gas te stoppen, maar nodig je bedrijven vrijwillig uit om tegen een vergoeding minder gas te gebruiken”, zo legt energie-expert René Peters uit.

Volgens VEMW-voorzitter Hans Grünfeld is een afschalingstender de beste manier. “Je kijkt dan naar de mogelijkheden die er zijn, tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten.” Hoe groot de animo is zal volgens Grünfeld pas duidelijk worden als bekend is hoe de tender eruit komt te zien. “Het zou in ieder geval het mooist zijn als de tender structureel energie bespaart. Dan heb je er niet alleen deze winter wat aan, maar ook in de toekomst.”

Nederland heeft in de afgelopen tijd al zo’n 20 procent gas bespaard: door de hoge gasprijzen zijn bedrijven en burgers zelf minder gas gaan gebruiken. De uitdaging zit hem er volgens Grünfeld in om dat vol te houden.