Iduna Paalman: 'Bij poëzie is het aan de lezer om er iets van te maken'

Verhalen vertellen

Nog maar 2 jaar geleden debuteerde Iduna Paalman met haar dichtbundel De grom uit de hond halen waarmee ze de Poëziedebuutprijs won. Daarnaast werd ze door de Volkskrant uitgeroepen als literair talent van het jaar 2020. Haar liefde voor verhalen vertellen begon al vroeg: "Ik zat al als jong meisje achter mijn tafeltje te tekenen en te schrijven. Ik herinner me dat toen ik nog niet kon schrijven, ik boekjes maakte met tekeningen. Ik had toen de levendige gedachte: wat jammer dat ik nog niet kan schrijven. Ik was heel erg opzoek naar het vertellen van verhalen."

Uiteindelijk is Iduna haar liefde voor het vertellen gaan verwerken in het maken van poëzie. "Ik zat op de vrije school en daar was veel aandacht voor gedichten. We moesten gedichten opzeggen en er toneelstukjes rondom doen. Daar heb ik van genoten. Ik ging thuis ook veel oefenen en zelf versjes verzinnen."

Belangrijke vrouwen in de geschiedenis

In haar tweede bundel Bewijs van bewaring vertelt Iduna verhalen van vrouwen die lang over het hoofd zijn gezien. Voor de bundel heeft ze onderzoek gedaan naar de onbekende hoeken van de geschiedenis. "Ik ben naast dichter ook historicus, dus het idee kwam ook voort uit een affiniteit met het werken met archiefmateriaal.

Ik wilde heel graag een beeld schetsen van vrouwen die op een bepaald moment in de geschiedenis heel levendig aanwezig waren en nu de revue gepasseerd zijn. Zo kwam ik Mary Quant tegen, de uitvindster van de minirok en de hotpants. Ik kende haar niet direct, terwijl we nu wel voortleven op haar traditie en de vrijheid die daaruit voortkomt. Mary Quant heeft zelf ooit als reden voor haar uitvinding gezegd: 'Nu kunnen vrouwen eindelijk ook naar de bus rennen'. Ik zag dat direct voor me en ik wilde graag verder onderzoeken of ik van dat soort verhalen ook poëzie kon maken."

'Bij poëzie is het aan de lezer om er iets van te maken'

In de bundel benoemt de dichter veel vrouwelijke thema’s. "Ik voel me heel erg met een activistisch en feministisch streven verbonden. Toch heb ik ervoor gekozen om dit niet expliciet op de achterflap te benoemen. Ik vind het belangrijk dat poëzie ook iets aan de ervaring van de lezer zelf overlaat. Ik zou niet op de achterflap benoemen dat het een uitgesproken activistische of feministische bundel is, het is namelijk aan de lezer zelf om dat te vinden. Bij poëzie vind ik het aan de lezer om er iets van te maken."

Ook seksueel geweld tegen vrouwen komt aan bod in de bundel. "Toen ik nadacht over verhalen die verborgen blijven, dacht ik meteen aan seksueel geweld. Ik ken zelf weinig vrouwen die er niet iets van ervaring mee hebben. Daarom heb ik een gedicht geschreven op basis van een verzameling van ervaringen van verschillende vrouwen. Ik ben heel dankbaar dat vrouwen hun verhaal op deze manier de wereld in hebben durven geven.”