'Klimaatklever' verkozen tot woord van het jaar: 'Koppenmakers vaak de echte woordkunstenaars'

Het woord is een verwijzing naar de klimaatacties die de afgelopen maanden plaatsvonden. Demonstranten smeerden etenswaren op schilderijen van Monet, Van Gogh en Da Vinci en lijmden zichzelf vast aan werken van Picasso en Botticelli. Ook in Nederland gebeurde dat, bij het Meisje met de parel van Vermeer in het Mauritshuis in Den Haag.

Zo'n 15.000 mensen brachten hun stem uit op de website van Van Dale. Op nummer 2 eindigde met 22 procent van de stemmen 'zevenvinker', een woord dat centraal staat in het nieuwste boek van journalist Joris Luyendijk. Het verwijst volgens Van Dale naar iemand die zeven vinkjes kan afkruisen op een denkbeeldige lijst en op grond daarvan automatisch maatschappelijk bevoorrecht is.

'Woorden ontstaan in de media'

'Energietoerisme' kreeg 12 procent van de stemmen en eindigde als derde. Daarmee wordt bedoeld het reizen (in de winter) naar een warm land om de hoge energieprijzen in het eigen land te ontvluchten. De andere woorden waar mensen op konden stemmen waren 'boektokken', 'bofbelasting', 'emojibaby', 'needlespiking', 'prijzenpijn', 'spijtgezin' en 'stopbonus'. Ook in België koos een meerderheid van de mensen voor 'klimaatklever'.

"Woorden ontstaan over het algemeen in de media", weet Den Boon "Persvoorlichters en redacteuren bedenken woorden, omdat ze heel beknopt en beeldend een bepaald fenomeen moeten benoemen. De koppenmakers van kranten zijn vaak de echte woordkunstenaars. Zij moeten met weinig ruimte aandacht moeten vragen voor een bepaald onderwerp. Dan ontstaat zo'n woord als klimaatklever."

Corona niet meer trending

In 2020 en 2021 had het Woord van het Jaar te maken met de coronapandemie. In 2020 kreeg 'anderhalvemetersamenleving' de titel en vorig jaar stemden de meeste mensen op 'prikspijt'. Op Twitter werd opgeroepen om massaal op dat woord te stemmen door mensen die zich niet wilden laten vaccineren tegen corona.

"Corona is begin van dit jaar nog wel actueel geweest, maar is snel verdrongen door allerlei andere problemen en crises", aldus Den Boon. "De meeste woorden die ooit verkozen zijn tot woord van het jaar worden nog steeds gebruikt. Denk aan selfie en ontvrienden. Die anderhalvemetersamenleving zal misschien niet meer terugkomen, maar is wel een historisch begrip en zal ook blijven bestaan."