Sportverslaggever Joep Schreuder: 'De journalistiek vertoont steeds meer tekenen van luiheid'

Nieuwsgierige kern

Joep Schreuder begon zijn werkende leven als leraar op een schooltje voor kinderen met een psychiatrische stoornis. Daar zaten kwetsbare kinderen tussen, leerlingen die stemmen in hun hoofd hadden en moeilijke gedachten. Hij beschrijft surveilleren op de speelplaats achteraf als ontwapenend, een carrousel van emoties. "Je had bijvoorbeeld jongens die deden alsof ze de hele speelplaats aankonden, maar ook de angstige kinderen die dicht bij je bleven."

In zijn woonplaats Breda bestierde Schreuder een tijdje een regionale omroep. Rebels, een beetje Rara-achtig. Dan belden ze verschillende taxi's en dan keken ze welke het eerst voor kwam rijden. Of ze bestelden pizza's op verschillende adressen. Wat is er over van die Joep van toen? En waarom moest er een boek komen?

"De kern van alles is dat je nieuwsgierig moet zijn. Waarachtige interesse moet hebben in mensen. Ik zie een toenemende kloof tussen de man in Ermelo en ons hier. Wij behoren, als publieke omroep, er te zijn en te signaleren. En dat doet de NOS zeker hoor. Ik vind het echt geweldig dat je wordt bijgepraat. Maar de Hilversumse journalistiek is ook schijnheilig, zij vertoont sporen van luiheid. Het gaat te vaak over het uitdragen van meningen. De bron wordt niet gezocht. Er zijn te weinig mensen ter plekke in de koffiekamer, in de bestuurskamer. Mijn boek is een ode aan clubwatchers. Je moet het toeval ook een beetje opzoeken, zorgen dat je erbij bent, ter plekke bent."

Kritische stem

In zijn boek uit Joep meer kritiek op zijn werkgever, die niet altijd ruimte maakt voor zijn sfeerreportages, of niet zit te wachten op een langer televisieverhaal over, bijvoorbeeld, de Duitse doelman Robert Enke. Enke werd eerste keeper van de Nationalmannschaft, maar beroofde zich op een sombere dag in november van het leven. Zijn verhaal legt voor Schreuder de tragiek bloot van stress en faalangst in het topvoetbal, vooral bij doelmannen. Maar zijn reportage over Enke komt hem te staan op een reprimande vanaf 'de vierde verdieping', zoals hij de redactie in Hilversum consequent aanduidt. "Dit nooit meer! De zondagmiddag leent zich niet voor dit soort dingen!"

Joep nu: "Dat lag misschien ook aan de manier waarop dat verhaal tot stand kwam. Ik had het anders kunnen overleggen met de eindredactie."

Laat de NOS dit soort onderwerpen teveel liggen?

Joep: "Drie keer per dag boekt de NOS een cameraploeg om ergens naartoe te gaan. Daar hebben we als publieke omroep de middelen voor. We zijn een nieuwsorganisatie en wij registreren veel: het hockey, het wielrennen… We zijn programmamakers. Daar zit misschien een verschil met de journalistiek. En dat is ook een gezond spanningsveld."

Verandering

Naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek kreeg Joep telefoon vanuit Hilversum. Hoe het met hem ging, "Die vraag heb ik nooit gehad in de vijftien jaar daarvoor." Voelt hij zich een buitenstaander? "Ik heb vaak genoeg geprobeerd duidelijk te maken hoe men bij PSV of bij Ajax dacht over de NOS. Misschien had ik zelf meer in Hilversum moeten zijn. Was ik te véél ter plekke. En het ligt misschien aan mijn stijl, beetje uit de bocht vliegen, iets te anders de reportage ingaan, ik ben niet mainstream genoeg misschien. Maar tegelijk hebben sommige mensen wel erg veel status ontleend aan het feit dat ze op tv kwamen. Dat is op zichzelf geen verdienste. We moeten gewoon onze job uitvoeren."

Intussen krijgt Joep zelf het verwijt dat hij teveel met zijn neus in zijn items zit. Egotripperij? "Welnee. Ik heb veel te maken met het situationele interview. Het gaat niet om ego. Ik wil best kijken naar fouten die ik heb gemaakt, maar ijdel ben ik niet. Dan waren er heel veel momenten geweest om die ijdelheid te vermarkten in een talkshow of een podcast. Ik ben iemand die juist géén mening geeft."

Juist vandaag is bekend geworden dat Gert-Jaap Hoekman de nieuwe hoofdredacteur wordt van NOS Sport. Joep is er blij mee. "Hoekman staat voor menselijkheid, voor verbinding. Je proeft bij NOS Sport nu een enorme beweging. We hadden wel eens de reputatie stroperig te zijn, maar dat is nu allemaal anders. In korte tijd is er al heel veel veranderd."