Diversiteit in de cultuursector is een maatschappelijke verantwoordelijkheid

Wij zien jullie, zie ons, zie jezelf

Onder de titel Wij zien jullie, zie ons, zie jezelf stuurden 600 kunstprofessionals 15 juni een open brief naar de witte kunst- en cultuursector. Omdat ondanks de goede bedoelingen en toezeggingen veranderingen niet wezenlijk doorgevoerd zijn.

Actrice Manoushka Zeegelaar Breedveld: "Dat is precies de reden om er opnieuw aandacht voor te vragen. Het is al lang de hoogste tijd en nu nog meer. De nasleep op de moord op George Floyd en de Black Lives Matter-beweging heeft deze discussie ook weer urgent gemaakt."

"Ik ben al 25 jaar actrice en al die tijd al hiermee bezig", vervolgt Manoushka. "Voor mij waren anderen er al mee bezig. Dus we kunnen de noodzaak wel constateren. Velen in de sector zijn het daar ook mee eens, maar voor echte veranderingen zijn andere ingrepen nodig.

Van de longlist voor Gouden Kalveren voor het Nederlands Filmfestival zijn er 24 films, met 78 hoofdrollen slechts zes gekleurde mensen. In tv-reclames zijn het 90% witte acteurs, gekleurde acteurs krijgen de bijrollen. Ik pleit ervoor dat filmfondsen en omroepen met quota gaan werken en dat 30% van aanvragen gekleurde acteurs voor hoofdrollen moeten hebben. Alles gaat over representatie. Dat ook kinderen rolmodellen van kleur te zien krijgen."

Verkeerde kant

Daniel Cross, leider van het Utrechtse muziektheatergezelschap Rosa Ensemble muziek en muziektheater heeft de brief niet ondertekend. "In de brief staat dat witte mensen te weinig rollen geven aan niet witte mensen, te weinig ruimte laten. Plotseling voelde ik een tweestrijd, iets wat ik nooit heb gevoeld. Ik blijk dus aan de verkeerde kant te kunnen staan. Ik ben voorstander van non-dualisme. Omdat we allemaal evenveel waard zijn. Vanuit harmonie moeten we alles te lijf gaan. Maar het is heel goed dat je even die dreun in je gezicht krijgt."

Ik heb nog nooit gezocht naar muzikanten van kleur. Ik zoek de beste, ongeacht kleur of afkomst. Het is een hele nieuwe manier van kijken voor mij om dat wel te doen. Ik denk dat een groot probleem zit bij 25 jaar neoliberalisme in de politiek waaronder alles is wegbezuinigd, er is geen goed kunstonderwijs op basisscholen meer."

Disbalans

Zeegelaar: "Wij zien jullie, zie ons eens een keer? Ik wil dat je je aangesproken voelt, als je iets doet wat die disbalans vermindert, ben je al op de goede weg. Die disbalans is er, dat is mijn belangrijkste punt."

Aspha Bijnaar: "Het Rijksmuseum wil het slavernijverleden meer in de aandacht zetten en dat triggerde de andere musea vorige zomer om daarin samen te werken. Dat we dat idee verder doorvoeren; meer diversiteit in het aanbod en dan ook meer inclusiviteit bij het museumpersoneel, bij de beleidsmakers en de bezoekers. Zodat het geen issue meer is, maar gewoon een afspiegeling van de maatschappij."

"Diversiteit moet je erkennen en uitvoeren. Maar het is lastig om door te pakken, zelfs al gaat het over personeelsbeleid bijvoorbeeld. Ook dan hoor je de argumenten waarom het niet lukt. 'Ze zijn niet te vinden of ze hebben de juiste papieren niet, ze rammelen niet aan de poorten', het is al jaren een blinde vlek. Eigenlijk het argument dat ook in de journalistiek en andere sectoren geldt."

Luister naar de bevolking met een achterstand

Manoushka: "Kijk opnieuw naar de verhalen die er al zijn. Luister naar een deel van de bevolking die een achterstand heeft. Dat wordt door bijna iedereen in Nederland onvoldoende gedaan. Als je beter luistert, ontstaat er een ander perspectief. Mensen hunkeren ernaar om zichzelf terug te zien op een podium, in een museum."

"De oplossing wil ik aan de overkant plaatsen", zegt Aspha. "Wij worden al jaren gevraagd naar oplossingen, om mee te denken, beleidssuggesties aan te dragen. Vervolgens wordt daar te weinig mee gedaan. Dus de beleidsmakers moeten dat zelf eens gaan doen.

Je mag gerust zoeken, meer je best doen. Je hebt een morele verantwoordelijkheid. Maar vooral ook de fondsen en de gemeentes. Er zal een manifest opgesteld worden met doelstellingen en we willen die ook gaan toetsen. Wij willen die inspanning meer zien. En dan verwacht ik over vijf jaar dat er een vanzelfsprekendheid is in het denken hierover."

Kunststof Radio

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19.30 en 20.30 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.