Overbevolking oorzaak pandemie? 'Hoe meer mensen, hoe lekkerder voor het virus'

Overbevolking

Je moet rampen voorkomen en daarom het probleem bij de wortel aanpakken om de overbevolking te lijf te gaan. Met dat idee schreef Reumer in 2005 het boek De ontplofte aap. ''Toen waren met 6 miljard mensen, dat vond ik al veel. Het doel was destijds om de mens te omschrijven als een invasieve exoot. Wij zijn oorspronkelijk een Afrikaans apensoort dat op de een of andere manier over de wereld is verspreid geraakt, én in aantal ontploft.''

De stijging van de wereldbevolking gaat hard, vertelt Reumer. ''Ik ben geboren in 1953, de geschatte wereldbevolking was iets meer dan 2 miljard. Toen vonden ze dat ook al heel veel. Nu zitten we op 7,8 miljard. We gaan nog meemaken dat het over de 8 miljard schiet binnenkort. Maar uiteindelijk gaat de wal het schip een keer keren. Niks kan oneindig groeien.''

Wat is er zo problematisch aan een overvolle wereldbevolking? ''Heel veel problemen zijn terug te leiden tot de overbevolking. Denk aan klimaatverandering door CO2-uitstoot of de teloorgang van de biodiversiteit door afbranden van de Amazone. Maar ook de uit de hand lopende agro-industrie hier in Europa. Als je kijkt naar de oorzaak van al die problemen, kom je uit bij de enorme hoeveelheid aan mensen. Al die mensen willen eten, ademen, in een huis wonen, zich van plek A naar plek B verplaatsen. Dat doet allemaal een beroep op de hulpbronnen van de aardbol.''

De pestepidemie

Wat kunnen we leren van de geschiedenis? ''De pestepidemie van de 14e-eeuw zorgde voor een flinke deuk in de bevolkingsgroei. Uit Azië kwam het virus via knaagdieren naar Europa. Miljoenen mensen stierven letterlijk als vliegen. Je had steden waar driekwart van de bevolking doodging. Dat kan je je zelfs tijdens de covid-19 pandemie niet voorstellen. Het was apocalyptisch.''

''Ook de Spaanse griep vergde bijvoorbeeld meer slachtoffers dan de Eerste Wereldoorlog. Daarna kreeg je ellendes als de Armeense genocide en de Tweede Wereldoorlog met miljoenen doden. Maar heel cynisch gezegd waren dat druppels op de gloeiende plaat, het zorgde allemaal niet voor een deuk in de bevolkingsgroei.''

Coronapandemie

Hoe zit het dan met de huidige coronapandemie? ''Er zijn ongeveer 2 miljoen mensen overleden aan de gevolgen van het coronavirus. Maar voor een wereldbevolking van 7,8 miljard is dat natuurlijk heel weinig. Hoe verschrikkelijk het ook is.''

Kunnen we er zelf iets aan doen? ''Het is niet mijn bedoeling om iedereen een enorm schuldcomplex aan te praten. Wat niet wegneemt dat we als individuen iets kunnen bijdragen om het wat leefbaarder te maken.''

''Uiteindelijk verpesten we onze leefomgeving dusdanig dat het voor onszelf onleefbaar wordt. Je wil niet dat dit uit de hand loopt voor de mensheid. En dat we naar de knoppen gaan door afgrijselijke pandemieën. We kunnen allemaal een steentje bijdragen, door bijvoorbeeld minder vlees te eten of minder in het vliegtuig te stappen.''

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.