Filosoof Wouter Kusters pleit voor 'bevriesreactie' op klimaatverandering

"Mensen reageren op klimaatverandering met het idee dat ze iets moeten doen. Maar ik vind dat het bevriezen - als reactie op de angst voor klimaatverandering - te weinig plaatsvindt", vertelt de filosoof, die vorige maand het boek Schokeffecten - Filosoferen in tijden van klimaatverandering publiceerde.

Pre-traumatische stress

Kusters: "Het is niet enkel angst voor iets wat je kunt vermijden, er doorheen zit de angst voor de dood. En die is onvermijdelijk. Hoe moet je daarmee omgaan? Niet door te vechten, en onsterfelijk te worden. Ook niet door te vluchten, en alle risico's te vermijden. Het gaat om een existentiële angst, die we allemaal hebben. Dat gevecht kun je niet winnen."

Volgens Kusters betekent bevriezen: een prikkel krijgen en daar niet op reageren, maar die op je in laten werken. Kusters noemt de klimaatcatastrofe ook wel een pre-traumatische stressreactie, of rouw om iets dat nog moet gebeuren.

Kusters: "Rouw brengt ook een transformatie van jezelf teweeg, en door op een bepaalde manier ingrijpend wezenlijk te veranderen, kom je op een andere manier in de wereld te staan. Dan zijn je acties gegrond, en geven ze je een wezenlijk gevoel van wie je bent en waar het om draait. In plaats van dat het een technisch probleem is dat we wel even oplossen met wat maatregelen."