Televisiepresentator Harm Edens: 'Ik heb altijd het gevoel gehad niet thuis te horen in het gezin waarin ik opgroeide'

Een gespannen relatie met zijn vader

Vooral de relatie met zijn vader was gespannen. Een robuuste, grote man met een Horst Tappert bril uit de jaren ‘80. “Hij wist alles beter, hij had altijd gelijk, hij voorzag alles, hij wilde per se dat je alles deed zoals hij dat wilde.” Ze hadden geen enkele vorm van contact. “Ik heb heel hoog gekorfbald, hij is nooit wezen kijken.”

Alles deed de jonge Harm om een reactie los te peuteren. “Gek doen, verhalen vertellen, stampen, tieren. Ik had zo’n schietspelletje met drie papagaaien en van die schietstokjes met een zuignapje. Ik heb eens drie uur staan schieten om het huis wakker te schudden. ‘Pok, pok, pok’, dat waren de pijltjes op de deur. ‘Ploep, ploep, ploep’, pakte ik ze er weer van af. ‘Pok, pok, pok’. Ik kreeg hem echt niet gek. Hij kwam echt niet na anderhalf uur tierend met een bijl de kamer binnen gestormd. Dat had ik goed gevonden. Sla de deur in, maar doe iets!”

Al op zijn tiende besefte Harm dat hij op jongens valt

Al op zijn tiende besefte Harm dat hij op jongens valt. Voor hemzelf was dat niet problematisch, maar hij besloot te wachten om het aan zijn ouders te vertellen. Jaren later, hij studeerde al in Groningen, was het moment daar. “Dan pomp je jezelf op tot zo’n volkomen kunstmatige situatie. Ik heb met opzet gewacht tot een uur voordat de laatste trein vertrok. Dan kon het niet uit de hand lopen. Ik vertelde het eerst aan mijn moeder in de keuken. Ze zei; ‘Oh, dat verbaasd me niets.’ Verder is het nooit meer besproken.”

Het was geen vraag of Harm dit boek zou schrijven, maar wanneer. Altijd ontbrak de tijd en de rust. Nooit had hij genoeg om over het leven na te denken, totdat hij vorig jaar tijdens de eerste week van de lockdown in zijn werkkamer zat. “Toen was er tijd om aan niks te denken en dacht ik: ‘Dit is de week dat mijn vader een jaar geleden overleed. Ik had daar nooit langer over nagedacht: wat betekent dat nou, wat doet dat met me?”

'Voor mijn vader was ik een totaal ongeleid projectiel'

Hij heeft geprobeerd het boek zonder rancune te schrijven en door de ogen van zijn vader naar zichzelf te kijken. “Voor hem was ik een totaal ongeleid projectiel.” Zijn ouders wisten waarschijnlijk niet wat ze met de jonge Harm aan moesten. “Maar dat kun je ook zeggen. Je kunt zeggen; ‘Nu moet je even een kwartier je smoel houden’. Ze lieten ook hun wanhoop niet zien. Tegen mij zeiden ze alleen: ‘Tot je elfde was je een leuk kind, daarna is het fout gegaan’. Dat is voor een puber niet erg leuk om te horen. Zeker niet als je weet dat ze het menen.”

Het boek ligt nu in de winkel. Van zijn familie heeft hij nog weinig tot niets gehoord. “Alleen mijn zus heeft laten weten; ik ben halverwege. Dat was het.” Hoop dat het nu alsnog tot een goed gesprek komt, heeft Harm niet. “Mijn hele leven wordt al gezegd; ‘Doe maar niet, het is niet de moeite waard.’ Het zal wederom niet gewaardeerd worden.”