Beeldend kunstenaar Bram Ellens: 'Het is gewoon knutselen wat ik doe'

Appende tuinkabouters

Bram Ellens: "Ik had al jaren een plan om iets te doen met appende tuinkabouters. Kleine glow-in-the-dark beeldjes die je in bulk in China kunt kopen. Ik wilde daar eigenlijk een draaimolen mee volhangen. Dat beeld zag ik helemaal voor me en op een dag besloot ik er wat mee te gaan doen. Ik heb mijn baan ervoor opgezegd en ben me serieus gaan voorbereiden om kunstenaar te worden. Die fijne carrière, dat comfortabele bestaan was me niet genoeg. Ik wilde niet mijn baas worden en het borrelde om andere dingen te gaan doen. Ik nam een pseudoniem als kunstenaar, eigenlijk uit onzekerheid want ik dacht; mensen gaan me helemaal niet geloven dat ik dit wil doen.

Met die kabouters was ik op zoek naar een mobielvrije ruimte. Dus ik ging naar een kerk om ze daar rond een doodskist te exposeren. Ik ging op zoek naar plekken die nog mobiele telefoonvrij zijn. De dood en een begrafenis moet nog het enige bolwerk zijn, dacht ik. Maar ik kwam erachter dat er een website is, funeral selfies, waar Barack Obama opstaat die een selfie maakte tijdens de begrafenis van Nelson Mandela. Dat bolwerk is dus ook op, weg en klaar."

Kunstwezen

"The Orphans zijn het eerste werk dat ik maakte onder eigen naam", vertelt de kunstenaar. "Sculpturen gemaakt uit schilderijen die ik verkreeg uit inboedels van gestorven mensen. Deze kunstwerken zijn ooit zorgvuldig aangekocht door die mensen, hebben jaren in hun huizen gehangen en dan willen kinderen er opeens niks meer mee en wordt het in een klap waardeloos. Ik heb ze omgekeerd in een soort eivorm aan elkaar gekoppeld en zo ontstonden een soort menhirs. Echt uit knutselwerk, want dat is het. Negen bij elkaar, ze vormen een familie, de beelden als familieopstelling."

Robots in gevangenis

Bram Ellens is de geestelijk vader van The Mad King, een kunstwerk dat al eerder te zien is geweest tijdens de expositie Chapter Three in Het Hem in Zaandam. Een robot uit de auto-industrie die hij zo heeft geprogrammeerd, dat het de bewegingen van een gekooid dier maakt. Het komt uit de fabriek van Volkswagen, is 3,5 meter hoog, 1500 kilo zwaar en kan 30 km per uur van links naar rechts zwiepen. Een angstaanjagend beeld, omdat het lijkt dat het beeld dat Ellens ervan maakte een ziel heeft gekregen.

Ellens: "Hij zit aan beide kanten vast met kettingen. Vanuit rust wordt hij wakker, kijkt nieuwsgierig om zich heen, kijkt de bezoeker aan en langzaam komt ie erachter dat hij vastzit. Een choreografie waarbij de bewegingen zijn geprogrammeerd op mijn eigen bewegingen die ik voor de spiegel heb opgenomen. Ik heb research gedaan naar grote dieren in gevangenschap, de ademhaling en stress nagebootst. We misbruiken de techniek door het te gebruiken zoals het niet bedoeld is. Als mens projecteren we onze emoties op zo'n wezen."

Piratenschip optuigen

De expositie op Buitenplaats Doornburgh bevat werken die allemaal een relatie hebben met de oude werkomgeving van Ellens. Hij onderzoekt de invloed van artificiële intelligentie op mensen en stelt vragen over hoe het onze levens beheerst en ons gedrag stuurt. "Een van de robots is geprogrammeerd door een startup in New York die ik nog kende vanuit mijn oude werkomgeving. Ik werkte met waanzinnig slimme en goeie mensen. Vroeger runde ik een winkeltje, nu tuig ik een piratenschip op. Met een zwarte piratenvlag en een doodshoofd erop kwam je ook op je bestemming. Met dezelfde technologie maak ik iets totaal anders."