In de Boekenrubriek: 'De jagers' van James Salter

James Salter, De jagers. De Bezige Bij

Eindelijk is er een Nederlandse vertaling van De jagers de roman, waarmee straalvliegtuigpiloot James Salter in 1956 de literatuur binnen vloog. Salter (1925- 2015), die eigenlijk Horowitz heette, beëindigde zijn militaire loopbaan in 1961 toen hij literair succes oogste. In De jagers verwerkte hij zijn ervaring als gevechtsvlieger in de Koreaanse oorlog (1950-1953). De schrijver was toen 31 jaar en zijn zinnen waren al net zo robuust en gedecideerd als een halve eeuw later.

Eindelijk is er een Nederlandse vertaling van De jagers, de roman waarmee straalvliegtuigpiloot James Salter in 1956 de literatuur binnen vloog. Salter was toen 31 jaar en zijn zinnen waren al net zo robuust en gedecideerd als een halve eeuw later, toen hij Alles wat is schreef, het boek waarin hij terugkijkt op zijn leven. Het verscheen bij ons in 2013 en vormde de opmaat tot een herwaardering voor deze fabelachtig goede Amerikaanse auteur James Salter (1925- 2015), die eigenlijk Horowitz heette, beëindigde zijn militaire loopbaan in 1961 toen hij succes oogste met zijn romans. In De jagers verwerkte hij zijn ervaring als gevechtsvlieger in de Koreaanse oorlog (1950-1953) met het verhaal van kapitein Cleve Connell, die als ervaren piloot aankomt op een legerbasis in Korea. Hij wordt met open armen ontvangen en als flightcommandant aangesteld om missies te gaan leiden: luchtgevechten van Amerikaanse straalvliegtuigen tegen MiG’s, straaljagers waarmee Rusland vanuit China de communisten in Noord Korea steunden. Bij iedere missie ging het erom een Russische MiG uit de lucht te schieten, wat de piloot een ster opleverde. Wie er vijf veroverde, was een kampioen. De sterren werden op je toestel geschilderd om de vijand te intimideren.

Salter is een masculiene schrijver: zijn focus is op actie. Mannen die de lichamelijke uitdaging zoeken van de oorlog, het gevecht met de weerselementen en de bergen. Het verschil tussen succes en mislukking. Tegelijkertijd is zijn personage Connell een observator, voor wie het onmogelijk is met deze trofeeënjacht mee te gaan. De generaals verwachten veel van hem kapitein Connell heeft een lange reputatie, zijn manschappen kijken tegen hem op, maar zelf weet hij dat zijn ogen niet al te best meer zijn en dat hij niet meer zo snel een vliegtuig kan spotten. Ook wordt hij te oud. Het maakt hem een buitenstaander, een waarnemer die ten prooi valt aan persoonlijke onrust. Hij gelooft niet meer in oorlog als roekeloze jacht op sterren en beziet de onverschilligheid van zijn meerderen voor wie de dood van hun mannen niet telt en de monotonie van dit geïsoleerde bestaan tussen mannen in competitie.

De nieuweling, lieutenant Ed Pell wordt de verpersoonlijking van zijn weerzin. De man gaat letterlijk over lijken om zijn successen te behalen en weet in weinig tijd vijf gevechtsvliegtuigen neer te halen. Het levert hem veel bewondering en vijf sterren op, terwijl Connell beseft dat Pell in zijn zicht naar onsterfelijkheid andere vliegers in gevaar brengt. Wat moet hij doen? Wat kan hij doen? Zijn geluk blijft uit, Pell wordt een legende. Pijnlijk nauwkeurig beschrijft Salter het proces van vertwijfeling en (zelf) haat waaraan hij onderdoor gaat. Als Connell beseft dat het leven zo kan lopen dat een gewetensvol man verliest en een getalenteerde valsspeler wint, trekt hij zijn conclusie uit die waarheid.

Maria Stahlie, De middelste dag van het jaar. Querido

De middelste dag van het jaar heet de nieuwe roman van Maria Stahlie. De middelste dag van het jaar valt op 2 juli. Dan liggen er 182 dagen zowel links van die dag als rechts ervan. Stahlie ziet daar een symbolische betekenis in en situeerde haar vertelling over een vrouw van middelbare leeftijd precies op die dag.

Edzard Mik, Tussen ergens en nergens. Querido

In Tussen ergens en nergens bundelde Edzard Mik elf verhalen die losjes met elkaar zijn verbonden, de schrijver gaat op zoek naar het gebied waar de fantasie zetelt, de plek tussen ergens en nergens waar de droom zich heeft genesteld.

Luister de Boekenrubriek terug