Wordt de bestorming van het Capitool een kantelpunt voor sociale media?

Het is een interessante kwestie waar ook tech-filosoof Hans Schnitzler zich over buigt. Hij ziet dat er vooral opportunisme heerst bij deze beslissing. "Het werd op een gegeven moment duidelijk dat het verlies van Trump onomkeerbaar was en daarnaast staan de techbedrijven onder enorme druk, ook vanuit de Democraten", vertelt Schnitzler in Met Het Oog Op Morgen. Juist het definitieve verlies van Trump maakt volgens hem ook dat de bedrijven resoluut wilden ingrijpen, iets dat ze in zijn ogen jaren hebben nagelaten.

Techbedrijven hebben te laat ingegrepen

"Het is wel opvallend dat het nu opeens wel kan. Bij Trump zijn er natuurlijk al vaker momenten geweest die niet door de beugel kunnen en tegelijkertijd zie je dat Facebook ook een beweging als QAnon alle ruimte heeft gegeven om hun gif te spuien. Je ziet dat ze vooral later pas in actie komen", gaat Schnitzler verder.

Twitter werd actiever naarmate de verkiezingen dichterbij kwamen, ze begonnen steeds actiever waarschuwingen neer te zetten bij de tweets van de president. "Maar ze hebben tegelijk ook niet aangedurfd om die laatste stap te zetten. Maar ik wil ook niet uitsluiten dat zij ook echt geschrokken zijn en dat ze daarom deze stap hebben gezet."

Toch is er ook kritiek op de manier van handelen van Big Tech-bedrijven als Facebook, Google en Twitter. Steeds vaker klinkt de kritiek dat het censuur is. De critici zeggen dan vooral dat de platforms een doorgeefluik zijn en dus niet erbij gebaat zijn om te censureren. Volgens Schintzler is het echter allesbehalve censuur.

Een publiek hebben is geen recht

"Alleen al door het feit dat er verwarring ontstaat over de vrijheid van meningsuiting. Het betekent niet dat jij de vrijheid hebt om een zo groot mogelijk publiek te bereiken. We zijn natuurlijk gewend dat het soms gebeurt dat meningen viraal gaan en een miljoenenpubliek bereiken, maar dat is natuurlijk geen recht, het is niet zo dat de vrijheid van meningsuiting valt of staat met het feit dat jij met een digitale megafoon aan de slag mag", legt de tech-filosoof uit.

Juist daar zit volgens hem de verwarring, juist omdat we gewend zijn dat je dat publiek kan vinden op Twitter, Facebook of Youtube. Dat is geen gegeven en daarom ook geen censuur te noemen. "Het probleem is echter dat er geen alternatief is voor Twitter. We hebben te maken met een monopolie van een aantal tech-titanen die onze volledige informatievoorziening voor hun rekening hebben genomen en onze data daarbij."

Het probleem zit wat Schnitzler dan ook bij de digitale infrastructuur die wij nu hebben. "De vraag is namelijk hoe we die namelijk weer gezond gaan krijgen. We moeten er weer voor zorgen dat er meerdere aanbieders een rol in kunnen spelen en dat we niet afhankelijk van die drie grote tech-titanen. Wat er nu is gebeurd zou dan misschien wel eens als een katalysator kunnen werken, uiteindelijk gaat het namelijk om heel essentiële en grote vragen", gaat hij verder. Het gaat er dan vooral om dat techbedrijven dus weer een doorgeefluik worden en dat zij daarmee ook verantwoordelijk worden voor de content en de inhoud van wat er online wordt geplaatst.

Mogelijk kantelpunt voor techbedrijven

Het opdringen van die verantwoordelijkheid zou wat Schnitzler toch wel eens het gewenste kantelpunt kunnen zijn dat nodig is om de techbedrijven voor zover mogelijk transparanter te maken. "Het zou heel goed kunnen dat de geesten rijp zijn binnen de publieke opinie om nu deze bedrijven meer op te breken. Het gaat vooral om openheid, we moeten inzicht krijgen in hoe die algoritmen werken en we moeten ervoor zorgen dat zij meer aansprakelijk gesteld kunnen worden. Dus het monster moet echt open gebroken worden", sluit de techfilosoof af.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.