Cultuur & Media
VPRO

De technologiesector is inmiddels machtiger dan de politiek, stelt privacy-expert Marietje Schaake

foto: Rod Searcey
  1. Nieuwschevron right
  2. De technologiesector is inmiddels machtiger dan de politiek, stelt privacy-expert Marietje Schaake

Marietje Schaake is internet- en privacy-expert en voormalig politicus. Haar nieuwe boek, De tech coup beschrijft hoe we de controle over technologie hebben verloren - en geeft haar visie op hoe we de macht terug kunnen winnen.

Marietje Schaake (internetexpert) - Nooit meer slapen

Marietje Schaake

Die grote grijze kasten, de ‘muis’, en het blauwe licht. Als klein meisje voelde Marietje Schaake zich er al door aangetrokken. Zodra haar vader achter de nieuwste iMac ging zitten, keek Schaake nieuwsgierig over zijn schouder mee. De computer had eindeloos veel kennis. Bovendien gold het apparaat als een mijlpaal in de communicatie. Beïnvloed door die jeugd, koos Schaake voor een minor in 'nieuwe media', waarmee ze tot de vroegste generatie internet-onderzoekers behoort.

Schaake werkte jarenlang als Europarlementariër namens de D66 en tegenwoordig als directeur internationaal beleid bij de prestigieuze Stanford Universiteit. In haar functies was Schaake nauw betrokken bij internationale besluitvorming omtrent technologie. Terugblikkend constateert Schaake dat beslissingen keer op keer de kant op vielen van de tech-bedrijven, ook als dit ten koste ging van de maatschappij. Schaake vatte haar zorgen samen in het boek De Tech Coup.

Quote

Er is geen transparantie want er is geen nieuwsgierigheid.

Marietje Schaake

'De Tech Coup'

In gesprek met Atze de Vrieze vertelt Schaake dat de technologiesector inmiddels machtiger is dan de politiek. Tech-bedrijven konden onder het mom van 'innovatie' jarenlang hun gang gaan, zonder dat er sprake was van enige democratische controle. "Er is geen transparantie, want er is geen nieuwsgierigheid", aldus Schaake. Waarom stellen we ten behoeve van ons democratische systeem geen vragen bij de bedoelingen van tech-bedrijven, het verhandelen van onze data, en waarom stellen we geen limieten aan hun groei? Het zijn vragen die de privacy-expert bezighoudt.

Schaake werd in haar functie als Europarlementariër uitgenodigd voor een conferentie over blockchain, die plaatsvond op het privé-eiland van de Britse miljardair Richard Branson. Te midden van reuzenschildpadden en vijfgangendiners, hoorde ze allerlei beloften over de blockchain. Met het systeem zou data (lees ‘praktisch alles’) afzijdig van overheden kunnen worden opgeslagen en verhandeld. Opnieuw was er sprake van het democratische idee 'de macht aan het volk'. Maar tegelijkertijd sloeg Schaake gade hoe Branson danste op tafel, en zag ze een man die mogelijk was losgezongen van het volk.

(Digitale) veiligheid

Vaak leiden deze roemruchte tech-miljardairs af van het ware probleem. Niet alleen is ons persoonlijke leven doordrongen van technologie, ook de Nederlandse overheidssystemen zijn in handen van grote tech-bedrijven. De Russische inval in Oekraïne toonde aan dat de geopolitieke verhoudingen op scherp staan, en dat Nederland jarenlang onvoldoende heeft geïnvesteerd in (digitale) veiligheid. In het gesprek is Schaake stellig: "Nederland is onvoorbereid op een digitale oorlog."

Zo is de allure van de computer - waar het voor de kleine Schaake mee begon - omgeslagen in scepsis, en de democratische belofte van het internet, verder weg dan ooit. Maar Schaake ziet nog een uitweg.

Gerelateerde podcast

Nooit meer slapen

Nooit meer slapen

Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag

Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.

Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.

Ster advertentie
Ster advertentie