Oude moorden en nieuwe manieren om ze op te lossen

Hans Aarsman is bekend van zijn minutieuze analyses van foto’s in de Volkskrant, de Aarsman Collectie, waarbij hij als een ware detective foto’s onder de loep neemt en de kijker dingen laat zien die hij niet eerder zag. Het 'moordclubje' waar hij deel van uitmaakt probeert oude moorden op te lossen aan de hand van foto’s die op de plaats delict zijn gemaakt. Het oplossen van cold cases staat centraal, maar het bedenken van de scenario’s is ook een sport, een spannend spel dat nog het meest lijkt op de Black Stories die je in een goede spellenzaak kunt kopen.

Jezelf op de rem zetten

Aarsman: "Het gaat om het spel. De kick van het scenario's bedenken en steeds maar weer 'landen' op de feiten. Je maakt steeds weer nieuwe theorieën en hypotheses die je vervolgens probeert te ontkrachten door wat er in het beeld te zien is. Je moet jezelf op de rem zetten om uit te zoemen, maar dat is altijd dé manier om ergens achter te komen."

Waardeloze getuigen

Aan getuigenverklaringen heb je volgens Aarsman helemaal niks. "Getuigen kijken slecht. Ze hebben een geheugen, dat is zo kneedbaar als wat. Het is de meest onbetrouwbare bron die er is. Je hebt er helemaal niks aan. Het zet je gewoon op het verkeerde spoor. Vaak is het zo dat als de verkeerde is gepakt, dan blijkt altijd dat de politie en de rechter teveel op getuigenverklaringen zijn afgegaan."

Data duiden via algoritmes

Peter de Kock en zijn collega’s van Pandora Intelligence gebruiken wel getuigenverklaringen, evenals foto's en alle andere beschikbare data. Eigenlijk alles wat maar voor handen is. Volgens hem zijn we op een punt in de geschiedenis beland waarop we al die data via algoritmes kunnen duiden. Daarmee komen scenario’s bovendrijven die wij nu nog niet kennen: "Er gaat een deurtje open naar een compleet nieuw veld van waarheidsvinding."

Kijken naar iets wat nooit zichtbaar is geweest

Ook in het werk van De Kock spelen verbeelding en het bedenken van een verhaal een belangrijke rol. Zijn bedrijf werkt daarbij met een verhaalmal, een 'master-narratief' met vaste ingrediënten als een protagonist, een antagonist, symboliek en valse aanwijzingen. "Hans kijkt met een groepje naar foto's van wat in een grijs verleden heeft plaatsgevonden. Hij probeert een verhaal te verzinnen wat sinds die tijd nog niet naar boven is gehaald. Ik kijk niet naar wat altijd zichtbaar was maar waarvan het verhaal nog niet naar boven was gekomen. Ik kijk naar iets wat nog nooit zichtbaar is geweest."

Terugluisteren

Luister het hele interview met Hans Aarsman en Peter de Kock over het oplossen van moordzaken terug.