Het verhaal van drie overleden Eindhovense broertjes opnieuw verteld

Flip, Jaap en Klaas

"Ik heb ze Flip, Jaap en Klaas genoemd", zegt auteur Vrouwkje Tuinman als ze refereert aan de drie jongens die in 1959 overlijden. "Er was geen verklaring voor hun dood. Ze kregen allemaal hetzelfde: ze werden misselijk en beroerd, raakte verward en de hersenen zwollen op. Binnen één of twee dagen waren ze dood."

Bij de eerste zoon dacht men aan een tragisch ongeval. "Bij de tweede werd het al vreemder en bij de derde helemaal", zegt Tuinman die voor het verhaal de archieven indook en met mensen van toen sprak. "Het was in 1959 en ze konden in die tijd maar acht dingen in het bloed onderzoeken. Nu zijn dat er 800."

Stiefvader Piet

Er werd in die tijd flink op los gespeculeerd, zegt Tuinman. "Zit er iets in het huis? Zijn het erfelijke ziektes of zijn ze vermoord?" Bekend was dat stiefvader Piet geen fijne man was. "Maar niet iedere man die niet fijn is vermoord drie kinderen", zegt Tuinman die in haar boek niet specifiek op zoek was naar het antwoord op de vraag hoe de jongens zijn gestorven. "Er werd ook nog gezocht op allerlei rattengif-varianten, maar een maand later concludeerde de politie dat ze niets konden aantonen."

Eindhoven in de jaren '50

Het verhaal van de jongens wordt opnieuw verteld in Tijdelijk Verblijf, dat als Brabants Boekgeschenk wordt aangeboden. "Ik wilde dat het echt een Brabants verhaal werd", zegt Tuinman die naast het mysterie ook geboeid raakte door de stad Eindhoven in de jaren vijftig.

De jongens woonden met hun moeder en stiefvader in het pension dat de moeder runde. In het pension kwamen verschillende kleurrijke gasten over de vloer, omdat het culturele leven in het Eindhoven van de jaren vijftig booming was. "Dat wist ik ook niet", zegt Tuinman over het bruisende variété-leven dat zich gemakkelijk kon meten met dat van steden als Rotterdam en Amsterdam in die tijd.

Zwijgcultuur

Het contrast met het leed achter de deuren van het gezin was voor Tuinman óók een van de redenen om juist dit verhaal te kiezen. "Ik denk dat het mij fascineert hoe men in die tijd maar door blijft leven." De vader van de jongens is letterlijk ontploft in de oorlog, maar daar werd niet over gepraat. Nu zouden we zeggen dat die toen leed aan PTSS."

Volgens Tuinman zouden we nu niet meer zomaar doorleven na zo’n gebeurtenis. "Deze doden werden echt onder de tafel geveegd. Dat zou nu niet meer kunnen. Mensen zouden zich hier nog jaren mee bezig houden, ook in de media. Toen moest je gewoon door", zegt Tuinman. "De dag na de uitvaart van de kinderen moest de moeder alweer koffiezetten voor de gasten in het pension."

In die tijd is er veel gesproken over de zaak, maar inmiddels is het zo lang gelden dat er ook in Eindhoven nog weinig mensen over de broertjes praten. "Ik wilde ook deze drie jongens die zijn overleden een soort podium geven. Omdat er zo'n zwijgcultuur heerste dat dit podium er nooit is geweest."