Jan Cremer: 'Mijn jonge leven was een loopgravenoorlog'

'Dit is mijn opvatting'

"Ik werd een zedeloos monster genoemd die schreef wat hij dacht", zegt Cremer over die tijd in De Taalstaat. Er wordt hem een 'mannelijke blik' verweten door de manier waarop hij over seks en vrouwen schrijft.

Maar dat opstandige en die manier van schrijven, Cremer zou naar eigen zeggen niet anders kunnen. "Als ik op straat loop en ik zie een hele mooie welgevormde dame, dan zeggen mijn hersenen niet: wat loopt daar een welgeschapen creatuur. Ik denk: dat is godverdomme een lekker wijf."

Sommige schrijvers beschrijven de gedachte anders dan ze het bedenken, maar Cremer niet. "Dat is mijn opvatting, dus dat schrijf ik op. Anders zou het een wanorde worden in mijn hoofd en ik wil het liever kwijt natuurlijk."

Fatsoensgrens

Cremer denkt dat iedere schrijver een eigen fatsoensgrens heeft en voor hem is die grens erg ruim. "Ik ben tegen elk taboe en al vanaf het begin af aan erg voor de vrijheid van meningsuiting. Je moet zeggen wat je wil." Voor Cremer ligt de grens naar eigen zeggen bij of het toonbaar en leesbaar is.

Cremer is nog steeds aan het werk als schrijver en schilder. Hij denkt dat zijn stijl met de jaren wel wat langzamer en bedachtzamer is geworden. "Ik schilder met woorden. Mijn woorden zijn penseelstreken. Soms is dat een ruwe streek, soms een verfijnde streek. Ik ben verslaggever in woord en beeld."

Zijn eigen jonge leven noemt hij een loopgravenoorlog. "De bevrijding van Nederland was voor mij het begin van de oorlog. Ik woonde in tehuizen en bij pleeggezinnen waar men mijn naam nog niet eens kende." Als tip voor jonge beginnende schrijvers zegt hij dat ze zich ook in 'de oorlog' moeten storten. "Ga de armoede in. Kijk wat de mensheid doet met je."