Opmerkelijk: berichten over christelijke opleving. Wat is er aan de hand?

"Het is in ieder geval heel opvallend", reageert Paas, hoogleraar aan de VU Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht, op de verschillende nieuwsberichten. Volgens Paas zijn dergelijke berichten niet alledaags: "Het is lang geleden dat we zoveel berichten hoorden, en uit zoveel landen. Het lijkt bijna in alle westerse landen aan de hand."

'Dank God voor Dawkins'

Volgens Paas moeten de berichten niet worden overgeïnterpreteerd, maar de hoogleraar ziet wel enkele mogelijke verklaringen. Zo wijst hij onder meer op het nieuwe atheïsme, dat in het eerste decennium van deze eeuw furore maakte: "Wat deze atheïsten heel goed hebben gedaan is God weer op de kaart zetten."

Paas wijst erop dat het bestrijden van het christendom, mensen de vraag stelde: wat dan wel? "De Engelse theoloog Alister McGrath heeft een artikel geschreven: 'dank God voor Dawkins’, want Dawkins heeft God weer bespreekbaar gemaakt."

Dawkins, een prominente Britse atheïst, ging onlangs nog viraal in een interview waarin hij zichzelf cultuurchristen noemt. "Je ziet dat Dawkins nu met de schrik de grond dichterbij ziet komen, nadat hij zijn hele leven de takken doorzaagde van waar hij zelf op zat", reageert Paas.

Daarbij lijkt vrees voor de islam bij Dawkins een rol te spelen, stelt Paas: "Er zijn de laatste jaren geruchtmakende christelijke bekeerlingen geweest waarbij je je afvraagt: wordt Jezus hier niet een soort cultuurstrijder?"

Kerkgang onder jonge mannen

Daarnaast valt het bijvoorbeeld in Finland op dat de kerkgang specifiek onder jonge mannen is verdubbeld. "Een religieuze bekering moet je niet kapot analyseren, maar er zijn analyses die stellen dat jonge mannen bronnen zoeken om zich te kunnen verzetten tegen een te progressieve cultuur", aldus Paas.

Volgens de theoloog zijn deze jongeren, beïnvloed door conservatieve denkers zoals Jordan Peterson, cultuurpessimistischer: "Ze zien minder optimistisch over het verbeteren van de wereld. Daarom zoeken ze naar iets wat de ziel kan voeden, en komen ze vaak terecht in kerken met een hoge liturgie."

Geen grote conclusies

Tegelijkertijd is het volgens de theoloog nog te vroeg om grote conclusies te trekken. Bovendien bleek uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat de ontkerkelijking in Nederland harder gaat dan ooit. "Dat kan natuurlijk heel goed samengaan: het afbrokkelen van religieuze praktijken enerzijds, en nieuwe bekeerlingen anderzijds."