Napolitaanse kerststal uit 18e eeuw naar Nederland

Bijzonder

Het is, volgens hoofdconservator Frank van der Velden, de bedoeling dat de kerststal uit veel figuren bestaat. “Bij een Napolitaanse kerststal gaat het ook altijd om grote aantallen. Het moet een overdonderend spektakel zijn”, legt hij uit. Daarnaast is de kerststal door één familie verzameld. Dat deed de familie al vanaf de 18 eeuw.

Traditie

Het verzamelen van een enorme kerststal is een oude traditie uit Napels. Dit is ontstaan in de 17e eeuw, maar werd in de 18e eeuw nog unieker. “Ze maakten toen de figuren bewegelijk. Dat was innovatie voor die tijd en ze betrokken ook het dagelijkse leven erbij.” In Napolitaanse kerststallen zie je dan ook figuren uit alle lagen van de samenleving. “Je moet dan ook echt zoeken naar Jozef, Maria en Jezus. Er gebeurt zo ongelooflijk veel omheen. Dat maakt het ook voor 300 jaar aantrekkelijk.”

Naast het hebben van een uitbundig tafereel, was het ook traditie om een regisseur de kerststal te laten opbouwen ieder jaar. “Het is echt een baroktheater waar je ingetrokken wordt.”

Naar Nederland

Catherijneconvent kreeg een telefoontje van de desbetreffende familie met de vraag of het museum de collectie wilde hebben. “We dachten: dat is te mooi om waar te zijn, dit gebeurt nooit.” Van der Velden en zijn team bezochten snel de plek waar de kerststal stond. “Het was echt een beetje Aladin’s cave. We stonden tussen honderden figuren”, vertelt hij.

De familie wilde graag dat de kerststal in z’n geheel bij elkaar zou blijven. Van der Velden legt uit dat maar weinig musea zo’n collectie kunnen uitstallen. “Wij als Rijksmuseum kunnen dat doen. Er zijn een heleboel kleinere musea die deze collectie ook graag zouden willen, maar die kunnen dit niet aan.”

Volgend jaar

Dit jaar is de kerststal nog niet te zijn bij museum Catherijneconvent. Dit heeft te maken met het feit dat het een oude collectie is. Sinds 1930 is het niet meer aan aangeraakt, maar in de tijd daarvoor werd kerststal vaak opgebouwd en heeft daarom gebruikssporen. Er moet veel schoon gemaakt worden en veel stukken hebben ook restauratie nodig.

Om het allemaal te bekostigen, heeft het museum een crowdfunding opgezet. “Je kan bijvoorbeeld een schaap, een struisvogel of kameel adopteren zodat we die kunnen restaureren.”