Alexander Klöpping wil meer discussie over gezichtsherkenningssoftware

Volgens Klöpping zijn landen als China al erg ver als het over gezichtsherkenning gaat. "In Nederland is het nog niet zo dat je de telefoon uit je zak kan pakken, een foto van iemand kan maken en dat je dan de LinkedIn-pagina van die persoon gelijk op je telefoon krijgt," zegt hij in NOS Met het Oog op Morgen. "Laten we voorkomen dat er een situatie komt waarin iedereen die technologie in handen heeft, want dat is een stuk minder vrije maatschappij."

Gezichtsherkenning

Bedrijven als Facebook en Google hebben in de afgelopen jaren technologieën ontwikkeld die gezichten kunnen herkennen. Deze technologie kan worden ingezet voor opsporing en identificatie van personen. Maar uiteindelijk hebben de bedrijven deze ontwikkeling stopgezet. "Ze constateerden allebei: we kunnen dit technisch, maar dat betekent nog niet dat we het moeten doen. Ze hebben eigenlijk zichzelf ingehouden."

Het Amerikaanse bedrijf Clearview heeft wel een gezichtsherkenningssysteem ontwikkeld. Het heeft een enorme database van 30 miljard foto's van mensen wereldwijd. "Dat betekent dat jij en ik ook in de database staan." Dit systeem wordt aangeboden aan de politie en stelt autoriteiten in staat snel een beeld te koppelen aan een individu. Bij ernstige misdrijven zoals kindermisbruik of terrorisme kan dit een krachtig hulpmiddel zijn. "Dan gaan de handen al redelijk snel op elkaar om alle mogelijke middelen in te zetten, maar je kan je wel afvragen waar je de grens moet trekken. Het is software dat niet altijd even goed werkt."

Verkeerde match

De betrouwbaarheid van de technologie is een punt van zorg. Zo zijn er meerdere gevallen bekend waarbij de software verkeerde matches maakte. "Er was een hoogzwangere mevrouw die door de politie werd opgepakt, omdat ze een auto zou hebben gestolen. Zij dacht dat het een grap was, ze was hoogzwanger. Toch heeft de politie haar meerdere dagen vastgehouden."

In Nederland ontkent de politie het gebruik van gezichtsherkenningssoftware van Clearview, hoewel er aanwijzingen zijn dat dit wel gebeurt. Na een demonstratie van de milieuorganisatie Extinction Rebellion op Schiphol kregen zeven mensen een waarschuwingsbrief van het OM, daarin stond dat ze bij de demonstratie aanwezig waren geweest en een misdrijf hadden begaan. Dat bleek niet te kloppen, de zeven waren niet eens aanwezig op Schiphol.

"We weten niet welke software ze gebruiken en de juridische grondslag voor dit soort zoekacties zijn nogal dun, zeggen experts bij Bits of Freedom. Toch doet de politie het en dan krijgen activisten een brief thuis van: we hebben je in de gaten, omdat ze bij een demonstratie zouden zijn gesnapt. Alleen bij meerdere gevallen was dat niet zo," zegt Klöpping. "Ik vind dat we de grenzen elke keer aan het opzoeken zijn en er wordt niet echt op gehandhaafd. Ik heb niet echt het idee dat de Autoriteit Persoonsgegevens er bovenop zit."

Debat

Deze technologie zal niet verdwijnen, daarom benadrukt Klöpping het belang van een maatschappelijke discussie over de grenzen voor het gebruik van deze technologie. "Uiteindelijk hoop ik dat politici het boek lezen en denken: Is dit wel een techniek waarbij we erop moeten vertrouwen dat iedereen die deze tool in handen heeft, het gaat gebruiken zoals wij dat als maatschappij willen. Er moet dus discussie zijn over waar we de grens precies willen leggen en waar we die grens leggen, weet ik ook niet."