Jessica Durlacher: 'Ik heb altijd het idee dat alles zo over kan zijn'

Over een paar weken opent het 36ste Nederlands Filmfestival met de film De Held, naar de literaire thriller die Durlacher schreef. Er zijn veel parallellen te ontdekken tussen het hoofdpersonage uit de film Sara Silverstein en Jessica Durlacher. Net als Silverstein woonde Durlacher een periode in Los Angeles en net als Silverstein heeft Durlacher een vader met een oorlogsverleden.

Met haar vader sprak Durlacher niet over de oorlog. Hij wilde zijn kinderen niet ‘vergiftigen’ met verhalen over het kwaad. In deze opdracht is hij niet helemaal geslaagd: ‘het kwaad’, en ‘de oorlog’ zijn juist de thema’s waar het bij Durlacher om draait. De Held vertelt het verhaal van Sara Silverstein (gespeeld door Monic Hendrickx) die van Los Angeles naar Nederland is verhuisd. Daar moet ze haar familiegeschiedenis zien te ontrafelen om te ontdekken wie hen bedreigt.

Doorgeladen pistool

Durlacher ontdekte bij de verhuizing van het bureau van haar vader dat hij daar jarenlang een pistool had bewaard. Ze hoorde het van haar moeder, die het pistool vond. Hij had het gekocht in de jaren vijftig uit angst voor het communisme. In de film én in het boek komt het pistool ook voor. In het boek gaat het zelfs af. Voor Durlacher staat de vondst voor veel meer: "Ik was in shock. Mijn vader stond kennelijk al die tijd op scherp. Het pistool zat vol met kogels en was klaar om te schieten."

Als dochter vindt ze het een naar idee om te bedenken dat haar vader bereid zou zijn geweest om het pistool te gebruiken. "Maar ik denk dat er bij hem meer angst in schuilde dan wraakzucht. In het boek en de film is dat anders, daar draait het wel om wraak."

Littekens

Haar vader wilde zijn kinderen niet het kwaad meegeven dat hij in zijn leven had gezien. Maar, Durlacher denkt dat zijn littekens uiteindelijk ook de hare zijn. "Ik heb altijd het idee dat alles zo over kan zijn. Daar ben je toch op een bepaalde manier in opgevoed. Het is een soort permanente uneasiness, nooit helemaal op je gemak durven zijn. En ja, dat kan ook uitmonden in nooit op je gemak willen zijn, het is iets dat je bij jezelf kunt trainen."

De kwestie Abou Jahjah

Liever wil Durlacher het niet meer over ‘de kwestie’ hebben, maar volgens Van der Wielen komt ze er niet onder uit. In juni werd bekend dat Durlacher - net als Tommy Wieringa - weggaat bij uitgeverij De Bezige Bij, in ieder geval voorlopig. Haar man Leon de Winter blijft wel.

Durlacher was het niet eens met de keuze van de uitgeverij om een pamflet van de Belgisch-Libanese activist en schrijver Abou Jahjah te publiceren. Dit omdat hij onder meer het woord zionisten gebruikt als hij het over joden heeft. Durlacher: "Jahjah hoeft geen antisemiet te zijn, maar hij gedraagt zich wel zo. In zijn kielzog neemt hij een hoop mensen mee. Dat zijn mensen die niet nadenken, terwijl ik denk dat Jahjah wel degelijk nadenkt. Dat vind ik er gemeen aan."

Geen vriend en geen werkgever

Durlacher wilde niet lijdzaam toezien, maar besloot actie te ondernemen. Haar volgende boek komt dan ook bij uitgeverij Hollands Diep uit, waar de voormalige directeur van De Bezige Bij, Robbert Ammerlaan directeur is. Durlacher noemt het een ‘intieme kwestie’: “Een uitgever is geen vriend, maar ook geen werkgever. Het zijn mensen die geloven in je potentieel als ideëen-mens. Ze geloven in jou als persoon.”

Na zeven boeken bij De Bezige Bij met min of meer dezelfde thematiek, heeft ze het idee dat haar wereld, door de keuze voor Jahjah, niet begrepen is door de uitgeverij. Durlacher: “Je moet daarom een stap zetten. Niet om mensen te raken, maar voor jezelf.”