Waarom maakt Paus Franciscus zo vaak een diplomatieke uitglijder?

"Paus Franciscus heeft niet echt een enorm talent voor diplomatieke uitspraken", zegt Andrea Vreede, correspondent in Vaticaanstad, in NOS Met het Oog op Morgen. "Daarnaast denk ik ook niet dat hij echt goed weet wat voor effect zo'n korte clipje kan hebben in de media, op sociale media en in de hele wereld. Dat zijn twee dingen waar je rekening mee moet houden als je dit hoort van hem."

Dat wil niet zeggen dat de paus zijn uitspraken niet meent. "Maar wel dat je het een beetje op een goede manier moet interpreteren", aldus Vreede. "Het interview ging over de kleur wit. De interviewer nam het woord witte vlag in de mond en Franciscus nam die woorden over. Maar hij voegde daar wel aan toe om te gaan onderhandelen. Als je verslagen bent, dat is iets heel ernstigs voor de Oekraïners, dan moet je de witte vlag hijsen en gaan onderhandelen, voordat er nog meer mensen dood gaan."

'Oorlog is waanzin'

De paus is tegen alle vormen van oorlog. "Hij zal dus altijd opkomen voor de onschuldige burgerslachtoffers, voor de bevolking waar hij ook meerdere keren per week over praat van Oekraïne, ook van Gaza natuurlijk. Oorlog is waanzin, dat staat ook in het interview en hij zegt ook dat onderhandelen geen overgave is. Dus hij zegt eigenlijk dat je het niet kan winnen, ga praten voordat het helemaal uit de hand loopt."

Toch was er veel onvrede over de uitspraak van de paus, vooral in Oekraïne. "De Oekraïense katholieken waren heel kwaad op hun leider", weet Vreede. "Net als de Oekraïense regering. Maar de banden zijn niet verbroken. Het is een enorme toestand en de paus is vaker verweten dat hij bijvoorbeeld wel Rusland als agressor noemt, maar Poetin niet bij naam."

Volgens Vreede gaat Paus Franciscus soms als een ongeleid projectiel los. Hij overlegt nergens over en dat leverde al meerdere uitglijders op. "Zo maakte hij een enorme misser op een persconferentie net na de aanslag in Parijs op de redactie van het satirisch weekblad Charlie Hebdo. Toen zei hij: 'Als je mijn moeder beledigt, dan kun je ook klappen verwachten'. Dat vond ik geen gelukkige uitspraak."

Conflictgebieden

Een doorbraak forceren met zijn uitspraken, lukt de paus dan ook niet echt, zegt Vreede. "Wat hij wel doet is naar conflictgebieden gaan, of tenminste naar plekken gaan om partijen weer bij elkaar te brengen. Maar dan is vaak een deel van het conflict al achter de rug. Dus om nou te zeggen dat als hij wat zegt de vrede uitbreekt. Nee, zo werkt het helaas niet in de wereld."

Voor de paus is het lastig om iets te veranderen in de wereld. "De paus is altijd iemand die op eieren loopt", vertelt Vreede. "Hij doet het nooit goed. In Oekraïne zeggen ze dat hij Poetin moet noemen en dat Rusland harder moet worden aangepakt. De Russen zeggen weer wat anders. Hetzelfde tussen Israël en Gaza. Dus de paus zit in een hele lastige positie en daarbij is hij ook nog eens iemand die af en toe een flink ei breekt."