Het verhaal achter de naam van de literaire 'De Boon' prijs

“Louis Paul Boon is een van die auteurs die mij definitief het bad van het letteren heeft ingetrokken ”, vertelt Belgische auteur Dimitri Verhulst in NOS Met het Oog op Morgen. Hij snapt wel waarom de literaire prijs een verwijzing is naar de schrijver. “Toen ik Boon las als vijftienjarige dan voelde ik het wezenlijke verschil tussen wat een tekst is en wat literatuur.”

Louis Paul Boon

Verhulst vertelt dat hij leerde wat authenticiteit was wanneer hij de literaire stukken las van Boon. “Je neemt een bladzijde uit het oeuvre van Louis Paul Boon en zijn naam hoeft niet eens op de kaft te staan. Het is van Louis Paul Boon, je weet het. ”

'De Boon' prijs is een knipoog naar de schrijver. Verhulst heeft een vermoeden waarom de prijs niet gewoon de Louis Paul Boon prijs heet. “Ik vermoed dat Louis Paul Boon wel eruit gaat vallen wanneer de 'woke' beweging volledig op kracht komt”, vertelt hij. “Er zijn een aantal geruchten over een pedofiel verleden. Daar heeft hij ook wel over geschreven in zijn pornografische werken. Daar komen best wel te jonge meisjes in voor.” Volgens Verhulst zijn sommige werken van Boon niet meer van deze tijd. “Ik denk dat het een accent is op Louis Paul Boon die er niet meer gelegd gaat komen en dat ga ik ook niet doen. Hij is een schrijver die de grootste rommel schreef die ik ooit gelezen heb, maar ook die schrijver die het allerbeste heeft geschreven die ik ook gelezen heb. ”

Gedateerd

Of mensen nu nog het werk lezen van Boon betwijfelt Verhulst. “Ik denk dat zijn werk archaïsch is geworden. Het Nederlands is zo’n taal dat iedere tien jaar vindt dat het iets aan de spelling moet veranderen. Wanneer je dan iets leest uit de jaren veertig, vijftig, dan gaat het snel verouderen. Het Nederlands veroudert veel sneller dan bijvoorbeeld het Frans.” Wanneer hij een boek gaat lezen van een groots Franse auteur, vindt hij nog redelijk modern Frans. “Terwijl het ouder is dan het Nederlands van Boon.” Verhulst leest de werken van Boon soms nog wel. Vorige maand las hij het boek ‘het jaar 1901’. “Ik vond het ongelofelijk slecht, maar ook heel erg gedateerd.”

Uniek

Zo denkt hij niet over al Boons zijn werk. Het boek ‘De Kapellekensbaan’ vindt Verhulst een prachtig exemplaar. “Het is een boek, en dit meen ik echt, waarvan er misschien in een eeuw tien worden geschreven. Dat is totaal vernieuwde literatuur.” Verhulst vindt dat Boon daar wat deed wat nog nooit eerder was gemaakt. “Het was een nog nooit eerder gezien vorm van een roman. Het was iets collageachtig. Ik vond het geweldig, Rock ’n Roll.”

Verhulst las het boek voor het eerst toen hij in het ziekenhuis lag met een gebroken enkel. “Naast mij op de afdeling ‘gebroken poten’ lag zo’n Hell’s Angel. Ik moest constant lachen toen ik het las. Ik kon het niet laten, maar ik las echt constant stukken voor aan de kerel. Ik dacht echt: man dit moet je horen.”

Verwant

De enige manier waarop Verhulst zich verwant kan voelen met Boon, komt daar zijn achtergrond. “Het is iemand zonder deftig diploma. Het is een arbeidsjongen uit Aalst. Het is een industriestad, stinkende stad met heel veel alcoholisme”, vertelt hij. “Toen Boon nog kind was, was het een stad met veel kinderarbeid. Het was heel armtierig en er was geen aandacht voor kunst in de levens van die mensen. Er is geen aandacht voor kunst als je voortdurend aan eten moet denken.” Toch pakte Boon kunst op. “Hij zag kunst als een reddingsmiddel en iets wat het volk kon verheffen.”

Prijs

Verhulst vindt daarom ook dat je goed moet kijken aan wie je een prijs uitreikt wanneer je het naar een bepaalde schrijver vernoemt. “Zo’n Louis Paul Boon prijs die zou ik vandaag heel graag geven aan mensen met een migratieachtergrond, die kunst en literatuur hebben aangegrepen om zelf hogerop te komen. Dan zou het een hele relevante naam zijn.”