Ab Osterhaus als de thermometer van de publieke opinie

Het besef van de omvang van de corona-uitbraak daalde bij Nederland ongeveer op dezelfde manier in als bij Osterhaus. Dat vertelt Kuijpers - die over haar talkshowanalyse een artikel publiceerde in de Groene Amsterdammer. "Alles ging zo gigantisch snel, vorige week stonden we er diametraal anders in dan een week later."

Standpunten Osterhaus veranderden

Osterhaus werd regelmatig bij de talkshow Op1 uitgenodigd en zijn standpunten over de te nemen aanpak veranderden door de tijd. Waar hij het virus in eerste instantie een griepje noemt en hij niet verwacht dat de grenzen moeten sluiten, pleit hij later voor een volledige lockdown. Kuijpers: "Ik hoorde hem vorige week zeggen dat hij van het begin af aan voor een lockdown was, maar hij zei het pas vanaf 18 maart."

Het is volgens haar je plicht als journalist om Osterhaus op zijn minst te confronteren met zijn wisselende uitspraken. "Dan kun je vragen: wat heeft u van gedachte doen veranderen? En dan kan hij dat met al zijn kennis uitleggen."

Institutioneel geheugen

Daarvoor moeten journalisten en talkshows volgens Kuijpers een goed 'institutioneel geheugen' hebben. Zo weet je wanneer je iemand uitnodigt, wat die persoon eerder over het onderwerp zei en welke geschiedenis iemand heeft.

"Van Ab Osterhaus zijn ook veel mensen vergeten dat hij 10 procent aandelen had in Viroclinics. Dat is het bedrijf waar toenmalig minister Ab Klink ten tijde van de Mexicaanse griep 34 miljoen vaccins van heeft gekocht. Achteraf waren die vaccins niet nodig, maar dat was toen nog niet bekend. Saillant detail was dat Osterhaus de minister adviseerde, maar daar volgens Kuijpers in die tijd weinig transparant over was.

Ander geluid

Vrij Nederland-hoofdredacteur Ward Wijndelts vindt het belangrijk dat de journalistiek, naast bewindvoerders en leden van het RIVM, ook mensen met een ander geluid aan het woord laat. Wijndelts: "Er moet ruimte zijn voor mensen met autoriteit in dat vakgebied, die wat anders zeggen dan de lijn van het RIVM en dat dit niet weggemoffeld wordt."

Hij vond de opmerking die Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Klok twee weken geleden maakte in het Mediaforum dan ook opmerkelijk. Klok zei dat wetenschappers in tijden van crisis meer met één mond moesten spreken. Wijndelts: "Dat vond ik een absurde uitspraak."

Download de NPO Radio 1 app

Met onze app mis je niets. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1 app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.