Waarom goede verhalen zelden kloppen

Volgens rechtspsycholoog Harald Merckelbach komt dat doordat mensen slecht tegen chaos, onvoorspelbare gebeurtenissen en rampspoed kunnen. "We willen verhalen horen die ons duiding geven over wat er onder onze ogen gebeurt", zegt hij in NOS Met het Oog op Morgen. "De verhalen die op sociale media de ronde doen, bieden die duiding en geven ons een soort zekerheid."

Windmolensyndroom

Merckelbach schreef daarover het boek 'Goede verhalen zijn zelden waar'. Een van de hoofdstukken gaat over het zogenoemde windmolensyndroom, wat erop neerkomt dat mensen ziek zouden worden door laagfrequent geluid van windmolens.

"Maar de symptomen zijn zo vaag dat iedereen die wel bij zichzelf kan aantreffen als hij maar goed oplet. En dan is het makkelijk om ze in verband te brengen met die windmolen die ergens in de buurt staat. Maar wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het syndroom niet bestaat."

Ziektes

Vaak gaan die goede verhalen ook over ziektes. "Want dat houdt ons bezig", vertelt Merkelbach. "Het is eigenbelang: we willen gezond blijven en lang leven." Dat is ook de reden dat dat soort berichten vaak wordt gedeeld.

"Amerikaanse onderzoekers zochten uit dat ze drie keer zo snel worden gedeeld en zes keer meer mensen bereiken dan berichten met echte substantie. Het heeft er alles mee te maken dat de verhalen een happy end hebben en dat willen we graag horen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.