Ronald Giphart: 'Met schrijven kun je angsten bezweren'

Schrijvers zijn grofweg op te delen in twee categorieën, vertelt Giphart. “Je hebt stylisten en je hebt verhalenvertellers.” Dat Giphart altijd al streeft naar een eigen stijl en taal, is sinds het verschijnen van zijn debuutroman Ik ook van jou (1992) al duidelijk. “Ik denk dat je als schrijver ontluikt als je erachter komt dat je dingen op een andere manier dan gebruikelijk kunt vertellen – daar zit de lol in.”

En nog steeds is Giphart naar eigen zeggen op zoek naar nieuwe manieren om te vertellen wat ooit al gezegd is. “Liefde is van alle tijden, dood is van alle tijden en vriendschap is van alle tijden. Maar het is aan schrijvers om de geest van de tijd te vangen in woorden.”

Briefroman

In zijn nieuwste roman Nachtangst doet Giphart dat in de vorm van een briefroman. “Die vorm is al heel oud. Ik heb er een laag bovenop willen leggen door vanuit het Engels naar het Nederlands te kijken.” In het boek schrijft de hoofdpersoon brieven die het idee moeten geven dat ze vanuit het Amerikaans-Engels naar het Nederlands vertaald zijn. “Ik hou enorm van taal, dus ook van er op zo’n manier naar kijken. Taal is het enige wat je als schrijver hebt.”

Het idee voor het verhaal ontstond terwijl Giphart zijn vorige roman aan het schrijven was vanuit een oude gevangenis. “Daar hoorde ik ’s nachts mensen over de gangen lopen en aan deuren rommelen. In het boek zit de schrijver in een gebouw in New York waar hij geluiden hoort en daar vervolgens zijn literair agent over mailt.”

Manon Uphoff

Een van de thema’s in het boek is misbruik. De hoofdpersoon kreeg daar, net als Giphart zelf, in zijn jonge jaren mee te maken. “Ik wilde mijn ouders eren voor hoe ze daarmee omgegaan zijn. Ze hebben dat goed gedaan en ik heb daar niet al te veel last van gehad.”

Toch zegt de schrijver lang nagedacht te hebben voor hij erover wilde schrijven. Vallen is als vliegen van Manon Uphoff zorgde voor de moed om het echt te doen. “Manon schrijft met een enorm indringende taal een doorleefd verhaal over wat haar personage heeft meegemaakt. Toen ik dat las, dacht ik: goh, dit is wel een manier zeg. Zij maakt er literatuur van en zoekt er taal voor. Dit wilde ik ook proberen.”

Angsten bezweren

“Schrijven is een wapen tegen de wereld”, vertelt Giphart. “Door te schrijven kun je dingen voor jezelf op een rij zetten, je kunt er troost uit peuren, je angsten ermee bezweren. Voor mij is dat het krachtigste wapen dat ik heb.”

Bekijk hieronder het gesprek met Ronald Giphart bij De Taalstaat terug: