Hassnae Bouazza: 'Ik vond dat men moest weten hoe bijzonder en belangrijk zij was'
- Nieuws
- Hassnae Bouazza: 'Ik vond dat men moest weten hoe bijzonder en belangrijk zij was'
Journalist, regisseur en programmamaker Hassnae Bouazza schreef Een koffer vol citroenen. Het boek, een ode aan haar moeder, is een liefdesverhaal en een rouwverwerkingsdocument. Het is bedoeld als monument voor een vrouw die voor de buitenwereld onzichtbaar was.
Kunststof - Hassnae Bouazza, journalist
Na de plotselinge, onverwachte dood van haar moeder, besloot Bouazza meteen om te gaan schrijven. “Ik vond dat men moest weten hoe bijzonder en belangrijk zij geweest was.” Juist omdat vrouwen als haar moeder, beoordeeld op uiterlijk, hoofddoek en djellaba, nooit als volwaardig mens worden gezien. En ook zijzelf ervoer in haar jeugd dat ze werd buitengesloten en dat mensen haar zagen als niets meer dan haar afkomst. “Het is geen slachtofferschap, ik beschrijf de realiteit.”
Een ode aan ouderwetse moeders
Ze wilde in haar boek wegblijven van “gastarbeiderkitsch” en geen anekdotes opdissen die inspelen op bestaande vooroordelen. Het moest een ode worden aan ouderwetse moeders. Dat is universeel. De liefde, de band, de onvoorwaardelijkheid, deze dingen kennen geen nationaliteit. Dit voornemen maakt dat ze moet laveren. “Het is eng, een verantwoordelijkheid. Ik ben heel beschermend naar mijn moeder. Ook omdat ik weet hoe hard en genadeloos mensen zijn in het debat.”
Het is belangrijk dat je zelf je eigen verhaal vertelt. Zodat anderen hun etiketten en vooroordelen er niet op kunnen plakken. Jouw eigen verhaal is hoe jij het ziet en dat kan niet door anderen bepaald worden. “Mijn moeder was bescheiden en aards maar met een open blik naar de wereld toe.” Ze stimuleerde haar kinderen zich te ontwikkelen en dat hebben ze ook allemaal gedaan. In haar gezin dat woonde in een flat in Arkel, was alle ruimte op intellectueel en cultureel gebied.
Twee verschillende personen
“Als mensen mij en moeder zagen, dan zagen ze twee verschillende personen. Mij zien ze als westers en haar zien ze als traditioneel.” Maar het was haar moeder die haar ertoe stimuleerde zich te ontwikkelen, om onafhankelijk te worden. “Ze stond achter me, onvoorwaardelijk, ze vertrouwde me volledig.”
Ze stond achter me, onvoorwaardelijk, ze vertrouwde me volledig
Vrouwen worden in het huidige debat in Nederland nog steeds gereduceerd tot hun hoofddoek. Dat is destructief. Als je hun gelaagdheid, hun menselijkheid niet erkent, dan mis je dingen. Zelf koos ze niet voor de hoofddoek, uit vrije wil. “Maar vanuit diezelfde vrije wil zijn er vrouwen die ervoor kiezen hem wel te dragen en zich daar fijn bij voelen.”
Wantrouwen en ontmenselijking
De buitenwereld compliceert het, maakt er iets van wat het voor al die individuen niet is. Maar naar het waarom is geen nieuwsgierigheid. En wat er wel is, is een groot wantrouwen, dat continu wordt gevoed. Mensen gaan nooit in op de inhoud van wat je zegt en alleen het wantrouwen en de ontmenselijking blijven over.
“Vooral moslima’s die geen afstand nemen van hun culturele achtergrond worden gewantrouwd. Het idee dat wij in het westen houden van vrije vrouwen die zich kunnen uiten, geldt tot het moment dat een moslima dat doet. Want dan komen de botte bijlen en de verdachtmakingen. Dat heb ik zelf ook meegemaakt en dat is naar.”
Individualiteit wordt ontnomen
Wat zeg je wel, wat niet. Dat is een balanceer-act. Er is natuurlijk heel veel om kritisch over te zijn. Maar met jouw kritiek verstommen de mitsen en de maren, de nuances die je erbij maakt, de uitzonderingen. Jouw kritiek wordt gebruikt als stok om mensen zoals jij mee te slaan. Mensen zijn dol op generalisaties maar zo zitten mensen niet in elkaar en een geloof ook niet. Je individualiteit wordt je ontnomen. Juist daarom is het zo belangrijk om zo’n individueel verhaal te vertellen als in dit boek. Daarin kun je zelf iedere nuance aanbrengen die nodig is. Toch is het een hele verantwoordelijkheid. Ze wil haar moeder en haar verhaal recht doen. Door het op te schrijven in een boek wordt dat heel kwetsbaar, want straks lezen mensen het en dan vinden ze er wat van.
Gerelateerd
