Louis Couperus na 100 jaar nog steeds modern: 'Het gaat over ons, hij zag alles'

Volgens schrijver, essayist en P.C Hooftprijswinnaar Bas Heijne leren we door Couperus te lezen onszelf beter kennen. Heijne schreef eerder de essaybundel Angst en Schoonheid die ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van Couperus opnieuw is uitgegeven.

'Geen nostalgische schrijver'

Couperus stierf in 1923, maar zijn werk werd in de jaren ’70 opnieuw populair. Toch kreeg hij ten onrechte het imago een nostalgische schrijver te zijn. Couperus groeide op in een tijd waarin alle zekerheid op losse schroeven kwam te staan, zegt Heijne. Het was de tijd van Darwin, Freud en Marx. Mensen moesten iets vinden dat God verving. "Daarin is hij heel modern: wij moeten ook zelf beslissen wat belangrijk is in ons leven. Wat het doel is en wat de relatie met de ander inhoudt."

Dat deed Couperus in zijn boeken soms heel ‘seksueel’, ‘sensueel’ en soms 'totaal amoreel', zegt Heijne. "Hij heeft volstrekt open elke menselijke ervaring toegelaten in zijn boeken." Daarom mag het werk van Couperus niet worden afgedaan als een klassieker, vindt Heijne. "Het gaat over ons. Hij zag alles."

'Magische taal'

"Zijn taal is magisch", zegt Simon Mulder. De zesendertigjarige is voorzitter van het Louis Couperus Genootschap en roemt de beheersing van het Nederlands van de Haagse schrijver. "Zijn stijl is schitterend. Je moet er even inkomen, maar dan is het muziek."

Ook noemt hij Couperus een geweldige psycholoog met een groot inzicht van de menselijke psyche. Dat is opvallend, vindt Mulder, omdat Couperus in zijn echte leven meer observator was dan deelnemer. In De Taalstaat bespreekt Mulder de novelle Extaze uit 1892. In september komt deze opnieuw uit en Bas Heijne zal daarvoor het voorwoord schrijven.