Dichter Gershwin Bonevacia: 'Door mijn dyslexie werd ik filosofisch'

Dichter en performer Gershwin Bonevacia gaat in zijn nieuwe voorstelling Terug naar het Prinsenplein op zoek naar zijn dappere tienjarige zelf: Gush. De voorstelling is gebaseerd op zijn dichtbundel Toen ik klein was, was ik niet bang.

Om terug te keren naar zijn jeugd moest Gershwin Bonevacia diep graven. "De onzekerheid waarmee ik de afgelopen tien jaar als schrijver rond heb gelopen: daar ben ik nu de confrontatie mee aangegaan." Dit proces begon bij het analyseren van zijn jeugd voor het schrijven van zijn dichtbundel.

Discriminatie en institutioneel racisme

Gershwin verhuisde op zijn tiende vanuit Curaçao naar Nederland. "Toen ik in Nederland kwam, rond mijn tiende jaar, werd ik me er heel erg van bewust dat ik anders was: dat er regels zijn en dat er verschillen zijn."

Het feit dat hij zwart is, was een van die verschillen: discriminatie en institutioneel racisme beïnvloedden als kind het beeld op zijn eigen identiteit. Ook kwam hij erachter dat hij dyslectisch is, en dat zijn brein hierdoor anders werkt. "Als kind ben je hier niet echt mee bezig. Pas later, als je erachter komt dat je bepaalde gedragingen hebt, denk je: waar komt dit eigenlijk vandaan?"

Dyslexie

De dyslexie bleek een doorslaggevende factor in zijn wereldbeeld en zijn carrière als dichter. "Ik werd filosofisch doordat ik erachter kwam dat ik dyslectisch ben. Ik zag dat er verschillen zijn tussen mensen: sommige mensen zijn beter in sporten, of rekenen, of talen."

Het heeft er zelfs voor gezorgd dat Gershwin creatiever werd. "Ik denk, als ik niet dyslectisch was geweest dat ik geen dichter was geworden. Dyslectisch zijn, anders kijken naar taal en anders omgaan met synoniemen en metaforen: het heeft ervoor gezorgd dat ik creatief met taal omga. Daardoor ben ik gaan dichten."

Een rauw randje uit Rotterdam Zuid

In Nederland woonde Gershwin in Rotterdam-Zuid en hij beschrijft in zijn gedicht Prinsenplein de cultuur van de ‘stoere jongens’. Hij benoemt dat zij hem tijdig naar huis stuurden om hem ervoor te behoeden zelf een stoere jongen te worden.

"Ze hadden door dat ze een bepaald personage moesten hebben om zelf niet beschadigd te raken. Maar ze hadden ook door dat als je niet beschadigd was – als je goed was in voetbal, als je heel slim was of een bijzondere hobby had – dat je dan beschermd moest worden. Zodat je niet verbitterd raakte." Gershwin is zelf geen stoere jongen geworden, maar hij heeft wel "een rauw randje uit Rotterdam-Zuid".