Eindelijk akkoord over bescherming oceanen: 'Cruciaal voor onze planeet'

Met het verdrag, dat aansluit bij een VN-akkoord dat eind vorig jaar werd gesloten over biodiversiteit, wordt onder meer vastgesteld hoeveel er in de beschermde gebieden gevist mag worden. Ook wordt vastgesteld welke routes de scheepvaart mag gebruiken en wordt bijvoorbeeld de diepzeemijnbouw er aan regels gebonden.

Sinds jaar en dag gelden de internationale wateren als 'vrije zee', met als gevolg dat ze vrijwel onbeschermd zijn tegen overbevissing en vervuiling. Tot nu toe was slechts 1,2 procent van deze wateren beschermd. Deze gebieden worden getroffen door de gevolgen van klimaatverandering, overbevissing en de scheepvaart

En dat terwijl juist de oceanen van levensbelang zijn voor de aarde. Dat het zo lang heeft geduurd voor er een akkoord was, leidde "constant" tot schade, vertelde mariene geoloog Gert-Jan Reichart. Hij wees erop dat 70 procent van het aardoppervlak oceaan is.

Cruciaal tegen klimaatverandering

"De oceanen worden natuurlijk bedreigd op allerlei manieren. Van het hele broeikasgaseffect is 97 procent van de extra warmte die aan het systeem aarde is toegevoegd opgenomen door de oceanen. En ook van de extra koolstof die door de mens is toegevoegd, is 25 procent al opgenomen door de oceanen, wat tot gevolg heeft dat die langzaam verzuren. Het is uitermate belangrijk dat daar wat aan gebeurt."

Wat hem betreft werd de noodzaak voor dit verdrag al veel langer gevoeld. "Iedereen weet hoe belangrijk de oceaan is voor onze planeet", aldus Reichart. "We weten dat de oceanen cruciaal zijn voor het reguleren van het klimaat op aarde. Je weet wat een belangrijke rol ze spelen in de koolstofcyclus op aarde, hoe belangrijk ze zijn voor de biodiversiteit op aarde."

Desondanks denkt hij dat economische belangen lange tijd zwaar hebben meegewogen. "Kijk bijvoorbeeld naar de diepzee-mijnbouw en de visserij. Er zijn allerlei mensen die naar het economische belang kijken. De zee heeft heel veel te bieden, maar het is ook belangrijk om het te beschermen."

Zeereservaten

Het verdrag biedt volgens Reichart een raamwerk waarop verder internationaal milieubeleid gebouwd kan worden. "Het is een eerste belangrijke stap dat dit er komt. Daarna kun je gaan kijken welke afspraken je daaronder weer maakt. Daar heb je eerst dat gemeenschappelijke framewerk voor nodig."

Het zou volgens hem bijvoorbeeld kunnen gaan om zeereservaten, beschermde natuurgebieden zoals we die ook op land hebben. "Het kan natuurlijk niet zo zijn dat we met een deel van de landen afspreken dat er een reservaat komt en dat een ander land zegt: 'ja, ik ga daar gewoon vissen'. Daarvoor moet je eerst zo'n overeenkomst hebben op globaal niveau."