Ontslag zonder confrontatie: in Japan kan het
- Nieuws
- Ontslag zonder confrontatie: in Japan kan het
Het nemen van ontslag in Japan is geen eenvoudige zaak. In een cultuur waar loyaliteit en hiërarchie centraal staan, wordt ontslag gezien als een ernstige daad van disrespect. Dit heeft geleid tot de opkomst van een opmerkelijk fenomeen: ontslagbureaus. Deze bureaus worden ingehuurd om tegen betaling de ontslagwens van werknemers over te brengen aan hun werkgever. Oud-diplomaat en schrijver Freek Vossenaar vertelde over deze trend.
Video niet beschikbaar
Schaamtecultuur en loyaliteit
"De angst om zelf de confrontatie met je baas aan te gaan, zit diep geworteld in Japan," aldus Vossenaar. Het land kent een sterke schaamtecultuur waarin loyaliteit aan het bedrijf heilig is. Ontslag wordt niet alleen door bazen, maar ook door collega’s als een vorm van verraad gezien. In extreme gevallen weigeren bazen ontslagbrieven te accepteren of proberen ze werknemers zelfs op andere gedachten te brengen.
Japanse werknemers zijn historisch gezien zeer honkvast. Bijna de helft werkt tien jaar of langer bij hetzelfde bedrijf. "Het systeem was lang zo ingericht dat wie van baan wisselde, moeilijk elders werk vond," legt Vossenaar uit. Toch verandert dit langzaam. Door de vergrijzing en een krappe arbeidsmarkt krijgen werknemers meer macht. Vooral jongere generaties durven vaker te kiezen voor een betere werk-privébalans.
Extreme werkdruk
De machtige positie van Japanse bedrijven en de enorme werkdruk hebben hun tol geëist. Jaarlijks overlijden duizenden Japanners door overwerk, zowel door fysieke uitputting als door zelfmoord. Hoewel er sinds kort wetten zijn die overwerk beperken, vinden bedrijven vaak manieren om deze te omzeilen.
De opkomst van ontslagbureaus illustreert niet alleen de moeizame arbeidsverhoudingen in Japan, maar roept ook vragen op over de toekomst. "Misschien is dit een typisch Japanse oplossing," zegt Vossenaar. "Maar het kan ook een voorbode zijn van trends in andere landen."
Nieuwsweekend is het zaterdagochtendmagazine van MAX. Elke zaterdag van 08.30 tot 11.00 uur. Gepresenteerd door Mieke van der Weij en Pieter van der Wielen.
Gerelateerd
