'Plannen voor nieuwe hoofdstad Indonesië teken van wanhoop'

Jakarta kampt met verkeersopstoppingen, overstromingen en verzakkingen. Een nieuwe hoofdstad zou voor meer rust in de stad moeten zorgen, maar Hemel denkt niet dat dat doel op deze manier bereikt zal worden. "Dit plan geeft aan hoe groot de wanhoop is, maar het kan niet de oplossing zijn."

Het is niet voor het eerst dat een land een nieuwe hoofdstad kiest. In Duitsland en Brazilië gebeurde dit al eerder. Hemel is niet positief over de gevolgen voor Berlijn vanaf het moment dat het in 1991 de hoofdstad van Duitsland werd. "Het gaat niet goed met Berlijn, het is een arme stad geworden."

Politieke belangen

"De stedenbouwkundige belangen gaan vaak tegen de politieke in", zegt Hemel. Als stedenbouwkundige zou hij het liefst de stad verbeteren en uitbreiden zodat een nieuwe hoofdstad niet nodig is. "Maar de kans is groot dat de periferie zich niet gezien voelt als de aandacht steeds naar de hoofdstad gaat." Dat zou ook een reden kunnen zijn dat de nieuwe hoofdstad in ieder geval niet op Java mag liggen.

'Chinees model'

Een betere oplossing voor het probleem van de weerzin tegen Java van de omringende eilanden vindt Hemel het instellen van economische zones, zoals in China ook gebeurde. "In een bepaald perifeer gebied worden dan de belastingen flink verlaagd en daar kan iedereen zijn gang gaan. Daar komen heel veel ondernemers op af en uiteindelijk kan er een stadstaat ontstaan."

Nederland

In Nederland is de situatie ook ongewoon: de regering zit niet in de hoofdstad. "We hadden in Amsterdam echt grootstedelijk moeten uitpakken in plaats van de regering naar Den Haag te verplaatsen." Volgens Hemel had Amsterdam de kans om écht een grote stad te worden met de allure en voorzieningen die daarbij horen. "Die stad is nu moedwillig klein gehouden."

Volgens Hemel is het in Rotterdam wel goed gegaan. "Rotterdam is ook groot geworden door havenbaronnen en ondernemers. Je moet de vorming van een stad overlaten aan ondernemers aan burgers, niet aan de staat."